ຈິກໂຄກ

1. ລະຫັດ: LT0739
2. ຊື່ລາວ: ຈິກໂຄກ
3. ຊື່ວິທະຍາສາດ: Shorea obtusa ex Blume
4. ຕະກຸນ: DIPTEROCARPACEAE
5. ຊື່ການຄ້າ (Trade names): BURMA SAL (TH), BURMESE SAL (TH), CHIK KHOK (LA), PHCHEK (KH), SIAMESE SAL (TH), THIT-YA (MM), THITYA (TH)
   Common names:
6. ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນສູງເຖິງ 15 ມ, ລຳຕົ້ນຊື່ຕຼົງ ເປືອກລໍາແກ່: ມີສີເທົ່າເຂັ້ມປົນດໍາ, ມີຮອຍແຕກແລະເປັນເກັດ, ເປືອກຊັ້ນໃນມີສີບົວຫາສີນໍ້າຕານອົມເຫຼືອງ, ມີຢາງໃສອອກສີເຫຼືອງ. ກິ່ງ-ງ່າ ມີຂົນເປັນຈຸ້ມຕາກອອກຫຸ້ມທົ່ວໄປ.      ໃບ: ໃບດຽວຮຽງສະລັບ, ສ່ວນຫລາຍມີຮູບຮອບຂະໜານ,ໃບອ່ອນສີແດງ, ກົກໃບບ້ຽວ, ປາຍໃບສ້ວຍມູມເຫວີຫາມົນ, ຫູໃບຕົກລົ່ນໄວ. ດອກ: ຈັດເປັນພົ້ວສັບສົນຢູ່ປາຍກິ່ງ ແລະ ຢູ່ຕາມງ່າມໃບ, ພວງດອກມີສີເຫຼືອງ ແລະ ມີກິ່ນຫອມ, ກີບດອກບໍ່ຕິດກັນ, ມີຂົນອ່ອນໆຢັ່ງຢາຍຢູ່ດ້ານນອກ. ເກສອນຈໍານວນ 26-29 ອັນ, ການອອກດອກ: ເດືອນກຸມພາ-ເດືືອນມີນາ. ໝາກ ຮູບຮຽວແຄບ, ປາຍແຫຼມ, ມີຂົນອ່ອນຢັ່ງຢາຍ, ປີກຍາວ 3 ປີ ມີຂົນຫ່າງໆ, ປີກນ້ອຍ 2 ປີກຂະໜາດບໍ່ເທົ່າກັນ. ການອອກໝາກ: ເດືືອນເເມສາ-ເດືອນພືດສະພາ.

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

 

ເນື້ອໄມ້ຈິກ ມີສີນໍ້າຕານແກມແດງ, ສ້ຽນສົນ ເປັນຄື້ນເລັກໜ້ອຍ, ເນື້ອໄມ້ຫຍາບແຕ່ສະໝໍ່າສະເໝີ, ແຂງຫຼາຍ ແລະ ໜຽວ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15.  ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ແລະ ພໍຣ໌ແຝດ (Multiple)  ແບບການຮຽງຕົວແບບບໍ່ເດັ່ນຊັດ , ການກະຈາຍເປັນແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດໃຫຍ່ ພາຍໃນມີສານສະກັດ ແບບ Tylose ເກືອບທຸກພໍຣ໌ , ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດ, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບ Diffuse, ແບບປີກ (Aliform Parenchyma) ແລະ ແບບປີກຕໍ່ (Aliform confluent), ມີທໍ່ນໍ້າຢາງຕໍ່ລຽງຍາວຕັດເສັ້ນເຣ.

7. ການນໍາໃຊ້: ເພິ່ນນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການປຸກສ້າງເຊັ່ນ: ເຮັດແປ້ນປູ, ວົງປະຕູ, ເຮັດເຮືອ, ເຮັດເຄື່ອງມືກະສິກໍາ, ເຮັດເສົາ ແລະ ເຄືື່ອງໃຊ້ສອຍພາຍໃນເຮືອນ, ເປັນໄມ້ທີ່ທົນທານຕໍ່ການປ່ຽນແປງຂອງພູມອາກາດພໍສົມຄວນ.
8. ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ເພິ່ນມັກພົບເຫັນຕົ້ນໄມ້ຊະນິດນີ້ຢູ່ໃນປ່າໂຄກ ໃບລົ່ນຕາມລະດູການ. ມີຄວາມສູງຈາກລະດັບນໍ້າທະເລ 200 ມ.
9. ການກະຈາຍພັນ: ແມ່ນຊະນິດທີ່ພົບເຫັນຢູ່ ປະເທດມຽນມາ, ໄທ, ກໍາປູເຈັຍ ແລະ ພາກໃຕ້ຫວຽດນາມ. ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່: ແຂວງ ວຽງຈັນ, ຫຼວງພະບາງ, ນະຄອນຫຼວງ, ບໍລິຄໍາໄຊ, ສະຫວັນນະເຂດ ແລະ ແຂວງ ສາລະວັນ.
10. ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດ II ຂອງບັນຊີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ເປັນ NT ຂອງ Red list of IUCN.
11. ໝາຍເຫດ: ຈະສັງເກດເຫັນໄດ້ງ່າຍໃບເດັ່ນຊັດເຈນ ຈະໃຫຍ່ກວ່າຖ້າທຽບໃສ່ໃບຮັງ, ເປັນຮູບໄຂ່ກ້ວາງ, ໃບອ່ອນ ສີແດງເຂັ້ມ. ຮອຍແຕກຂອງເປືອກ ເປັຮເກັດ. ມີປີກໝາກປີກໃຫຍ່ 3 ປີກ, ປີກນ້ອຍ 2 ປີກຂະໜາດບໍ່ເທົ່າ,
12. ເອກະສານອ້າງອີງ

ພືດຕຕະກຸນໄມ້ຍາງຂອງລາວ, ສາດສະດາຈານ ບົວໄຂຄອນ ສະແຫວງສຶກສາ, ສາດສະດາຈານ ຊູນ ວີດານ, 1997

Chika Kameda, Viengsamone Thammavong, Souphachay Phouphasouk, (2019). A Field

Guide to Forest Trees and Plants for Forestry of Central Laos. Faculty of Forest Science, National University of Laos.

ຄູ່ມືກວດພິສູດບາງຊະນິດພັນໄມ້ທີ່ສໍາຄັນຂອງລາວ (Wood Identification Manual of Lao

Hardwood) (Assoc. Prof. Dr. Latsamy Boupha, Dr. Oudone Sychaleun, Phetlasy Souladeth, Lothim Xeatern, Pongki Phommachanh, Phoulouang Chounlamounty&Vanhsy Phengthajam)

Forest Research Institute Malasia, (2019). Equivalent Timber Name in Asian.

https://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Shorea+obtusa

https://www.google.com/search?q=Shorea+obtusa+Wall.+ex+Blume&client=firefox-b-d&sxsrf=AOaemvLgN57RA5OEaa_L0o6AOOATmshmSg:1630397396138&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=BCP0y6xvCK1VKM%252CYJ8LE1ahy-r3xM%252C_&vet=1&usg=AI4_-kTME_qwOBT0rfOsskc-YVJAk1hJAw&sa=X&ved=2ahUKEwiiro7N59ryAhXRAYgKHYalC68Q9QF6BAgoEAE#imgrc=BCP0y6xvCK1VKM

https://padme.rbge.org.uk/laos/list/Dipterocarpaceae/Shorea