ດູ່

1. ລະຫັດ: LT0658
2. ຊື່ລາວ: ດູ່, ດູ່ປ່າ
3. ຊື່ວິທະຍາສາດ: Pterocarpus macrocarpus Kurz
4. ຕະກຸນ: FABACEAE
5. ຊື່ການຄ້າ:  DU  (LA), AMBOINE (VN), BURMESE ROSEWOOD (TH), DANG HUONG (VN), PADAUK (MM,VN), PRADOO (VN), THNONG (KH)
6. ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ໄມ້ຢືນຕົ້ນ, ສູງເຖິງ 30 ມ. ລຳຕົ້ນກົມ, ເປືອກສີເທົາເຖິງສີນ້ຳຕານປົນສີສົ້ມ, ມີຢາງສີແດງ. ໃບປະສົມແບບຂົນນົກປາຍຄີກ, ໃບຍ່ອຍມີ 4–10 ໃບ, ໃບຍ່ອຍຈັບແບບ​ສະຫຼັບ, ຮູບຮີເຖິງຮູບໄຂ່, ໂຄນໃບມົນ ຫຼື ຮູບຫຼິ່ມ, ຂອບໃບລຽບ, ປາຍໃບຮຽວແຫຼມ, ຜິວໃບດ້ານເທິງສີຂຽວເຂັ້ມ. ຊໍ່ດອກແບບກະຈະ ຫຼື ແບບແຕກແໜງ, ອອກຕາມງ່າມໃບ ຫາຍາກທີ່ຈະອອກຢູ່ປາຍຍອດ. ດອກສີເຫຼືອງ. ເຕົ້າໄຂ່ຈັບເທິງ, ມີຂົນ. ໝາກເປັນຝັກແປ, ຮູບເກືອບກົມ, ຂ້ວນໝາກວ້ຳເຂົ້າ.

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ເນື້ອໄມ້ດູ່ ມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຢ່າງຊີ້ນເຊີງລະຫວ່າງມອກ ແລະ ແກນ, ສ່ວນມອກມີສີຂີ້ເທົ່າ ແລະ ສ່ວນແກນມີສີແດງອົມຊົມພູ, ມີເສັ້ນສີພື້ນເຂັ້ມເປັນລວດລາຍງາມ, ສ້ຽນສົນເປັນຄື້ນ, ເນື້ອໄມ້ລະອຽດປານກາງ, ແຂງ ແລະ ໜຽວ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15.  ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ແລະ ພໍຣ໌ແຝດ, ແບບການຮຽງຕົວແບບບໍ່ເດັ່ນຊັດ , ການກະຈາຍເປັນແບບກະຈັດກະຈາຍ ຫາແບບເຫັນວົງປີບໍ່ຊັັດເຈນ (Diffuse porous  to semi ring porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດໃຫຍ່ ພາຍໃນມີສານສະກັດ ແບບ Tylose ແລະ Deposit ເກືອບທຸກພໍຣ໌, ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດເປັນເສັ້ນແລບໆຖີ່ໆ, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບປີກ ແລະ ປີກຕໍ່ (Aliform and Aliform confluent Parenchyma).

7. ການນໍາໃຊ້: ມອກໄມ້ເປັນສີນ້ຳຕານປົນສີເທົາ ຫຼື ສີນ້ຳຕານປົນສີເຫຼືອງອ່ອນ, ແກນໄມ້ເປັນສີແດງເຂັ້ມປົນສີດຳ ຫຼື ອອກສີນໍ້າຕານແດງປົນສີດຳ ມີລາຍທີ່ສວຍງາມ ແລະ ລະອຽດ ເປັນໄມ້ທີ່ນິຍົມຫຼາຍທີ່ສຸດ ໃນການນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການກໍ່ສ້າງເຮືອນຊານ, ເຮັດເຄື່ອງເຟີນີເຈີຕ່າງໆ ຫຼື ແກະສະຫຼັກຕ່າງໆ..
8. ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ພົບເຫັນໃນປ່າປະສົມ, ປ່າໂຄກ ໃນພື້ນທີ່ທົ່ງພຽງ, ຕາມເນີນພູ ແລະ ມັກນິຍົມກັນມາປູກໃວ້ຕາມບ້ານເຮືອນ ຫຼື ປູກເປັນສວນ, ທີ່ມີຄວາມສູງຈາກລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລ 200–900 ມ.
9. ການກະຈາຍພັນ: ປະເທດມ່ຽນມ້າ, ໄທ, ຫວຽດນາມ, ກໍາປູເຈຍ. ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່ທົ່ວໄປ.
10. ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດ I ຂອງບັນຊີ I, II, III ສະບັບເລກທີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ເປັນ EN ຂອງ Red list of IUCN. ພົບເຫັນຫຼາຍຕາມເຂດປ່າປະສົມ, ປ່າໂຄກ ແຕ່ໃນປັດຈຸບັນຈຳນວນປະຊາກອນໃນທຳມະຊາດແມ່ນໜ້ອຍລົງ ເນື່ອງຈາກວ່າໄມ້ໃຫຍ່ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຖືກຕັດເພື່ອເອົາເນື້ອໄມ້ທີ່ແຂງ, ສວຍງາມ ແລະ ມີຄຸນຄ່າໄປໃຊ້ເຮັດເຮືອນ ຫຼື ເຄື່ອງເຟີນີເຈີຕ່າງໆ ຕາມການນິຍົມຂອງສັງຄົມ.
11. ໝາຍເຫດ: ໄມ້ດູ່ເລືອດ ສັງເກດເບິ່ງໄດ້ງ່າຍ ລຳຕົ້ນມີຢາງສີແດງ, ເປັນໃບປະສົມແບບຂົນນົກປາຍຄີກ, ໝາກຮູບເກືອບກົມ, ຂ້ວນນໝາກວ້ຳ.
12. ເອກະສານອ້າງອີງ

ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, (2021). ຂໍ້ຕົກລົງ ວ່າດ້ວຍການກຳນົດບັນຊີໄມ້ I, II, III ສະບັບເລທີ 0448. ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ສປປ ລາວ.

Chika Kameda, Viengsamone Thammavong, Souphachay Phouphasouk, (2019). A Field Guide To Forest Trees and Plants For Forestry of Central Laos. Faculty of Forest Science, National Univeristy of Laos.

Forest Research Institute Malasia, (2019). Equivalent Timber Name in Asian.

Hoang Van Sam, Khamseng Nanthavong, Keßler, P.J.A., (2004). Trees of Laos and Vietnam. BLUMEA 49: 201–349.

https://padme.rbge.org.uk/laos/list/Leguminosae/Pterocarpus

https://www.iucnredlist.org/search?query=Pterocarpus%20indicus&searchType=species

http://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:516502-1