ຈໍາປີປ່າ

1. ລະຫັດ: LT0558
2. ຊື່ລາວ: ຈໍາປີປ່າ
3. ຊື່ວິທະຍາສາດ: Magnolia baillonii Pierre
4. ຕະກຸນ: MAGNOLIACEAE
5. ຊື່ການຄ້າ: CHAM PI PA (LA)
6. ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ໄມ້ຈຳປີປ່າ ເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນຂຽວຕະຫຼອດປີຂະໜາດໃຫຍ່, ສູງເຖິງ 40 ມ. ລຳຕົ້ນ  ເປືອກນອກ ສີນໍ້າຕານອົມເທົາ, ເປືອກໃນ ສີ ສີນໍ້າຕານອົມແດງ. ໃບ ເປັນໃບດ່ຽວ, ຈັບແບບຮຽງສະຫຼັບ, ຮູບຮີ ຫຼື ຮູບຂອບຂະໜານ, ປາຍໃບແຫຼມ, ໂຄນໃບແຫຼມ ຫຼື ປູ້, ຂອບໃບລຽບ, ໃບອ່ອນປົກຄຸມດ້ວຍຂົນສີນໍ້າເງີນລຽບ, ໃບແກ່ເປັນສີຂຽວເຂັ້ມ ແລະ ເຫຼື້ອມ, ກ້ຽງ, ມີຫູໃບຂະໜາດໃຫຍ່ສີນໍ້າຕານ. ຊໍ່ດອກ ເປັນດອກດຽ່ວອອກຕາມງ່າມໃບ, ສີຂາວ. ກາບດອກ ແລະ ກີບດອກ ມີ 12-18 ອັນ, ສ່ວນຢູ່ຊັ້ນນອກ ຈະເປັນຮູບຫອກ, ຊັ້ນໃນຮູບແຄບ. ເກສອນຜູ້ ມີຈໍານວນຫຼາຍ. ເຕົ້າໄຂ່ ຈັບເທິງ. ໝາກ ເປັນເປັນໝາກກຸ່ມລວມຢູ່ເທີງແກນ, ໝາກຍ່ອຍຮູບໄຂ່ ຫຼື ຂ້ອນຂ້າງກົມ. ແກ່ນ ສີສີແດງເຫຼື້ອມ.

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ເນື້ອໄມ້ຈຳປີປ່າແກນດຳ ມີສີນໍ້ານຕານອອກດຳ ສ້ຽນຊື່ ຫຼື ສົນເລັກນ້ອຍ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15 ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນແບບ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ແລະ ຄູ່ 2-4 ຈຸລັງ (Multiple pore),  ແບບຂອງການຮຽງຕົວບໍ່ເດັ່ນຊັດ, ການກະຈາຍເປັນແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດນ້ອຍ ພາຍໃນມີສານສະກັດແບບ Tylose, ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດເຈນ ມີສານສະກັດຕົກຄ້າງແບບ (Deposit) ເປັນສີຂາວແຊກຢູ່ໃນເສັ້ນເຣ, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບ Boundary.

7. ການນໍາໃຊ້: ມອກໄມ້ເປັນສີນໍ້າຕານຈືດ, ແກນໄມ້ເປັນສີ ສີນໍ້າຕານເຂັ້ມ ຫຼື ຂ້ອນຂ້າງດຳລາຍສວຍງາມ ແລະ ລະອຽດ. ນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການກໍ່ສ້າງເຮືອນຊານ, ເຟີນີເຈີຕ່າງໆ ລະດັບດີ ຫຼື ແກະສະຫຼັກຕ່າງໆ.
8. ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ພົບເຫັນໃນປ່າດົງດິບເຂດສູງ, ທີ່ມີຄວາມສູງຈາກລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລ 1000–2000 ມ.
9. ການກະຈາຍພັນ: ໄທ, ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່ ເມືອງຮ້ຽມ ແຂວງຫົວພັນ, ເມືອງຄູນ ແລະ ເມືອງໝອກ ແຂວງຊຽງຂວາງ.
10. ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດ I ຂອງບັນຊີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ເປັນ LC ຂອງ Red list of IUCN. ໃນເມື່ອກ່ອນໄມ້ຈຳປີປ່າພົບເຫັນຫຼາຍ ແຕ່ໃນປັດຈຸບັນມີແນວໂນ້ມໜ້ອຍລົງຫຼາຍ ເນື່ອງຈາກວ່າໄມ້ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຖືກຕັດເພື່ອເອົາມາເຮັດການກໍ່ສ້າງເຮືອນ, ຄ້າຂາຍ ແລະ ພື້ນທີ່ຊະນິດນີ້ເກີດ ຖືກທຳລາຍເພື່ອກິດຈະກຳອື່ນເຊັ່ນ: ການກະສິກຳ, ກໍ່ສ້າງໂຄງລ່າງພື້ນຖານ.
11. ໝາຍເຫດ: ໄມ້ຈຳປີປ່າ ແມ່ນສາມາດຈໍາແນກໄດ້ງ່າຍ ໂດຍສັງເກດ ມີຫູໃບຂະໜາດໃຫຍ່ ມີຂົນສີນໍ້າຕານ ໂດຍສະເພາະປາຍຍອດອ່ອນ, ດອກສີຂາວ.
12. ເອກະສານອ້າງອີງ

ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, 2021. ຂໍ້ຕົກລົງ ວ່າດ້ວຍການກຳນົດບັນຊີໄມ້ I, II ແລະ III ສະບັບເລກ 0448/ກປ, ລົງວັນທີ 6 ເມສາ 2021.

Simon Gardner and at all, 2000. A Field Guide to Forest Trees of Northern Thailand.

https://www.google.com/search?q=Magnolia+baillonii