ແຄນຂະຍອມ

1. ລະຫັດ: LT0740
2. ຊື່ລາວ: ແຄນຂະຍອມ
3. ຊື່ວິທະຍາສາດ: Shorea roxburghiiDon
4. ຕະກຸນ: DIPTEROCARPACEAE
5. ຊື່ການຄ້າ (Trade names): KHAEN KHA GNOM (LA), POPEL(KH), SEN MU (VN), WHITE MERANTI (MY)
   Common names:
6. ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນສູງເຖິງ 10ມ, ລຳຕົ້ນ ມີປີກຮາກແຕ່ບໍ່ແຈ້ງປານໃດ ຫຼື ບໍມີປີກຮາກ, ເປືອກຕົ້ນອ່ອນສີນໍ້າຕານປົນສີຂີ້ເຖົ່າຈາງ, ຕົ້ນໄມ້ແກ່: ສີເທົາເຂັ້ມ, ມີຮອຍແຕກຕາມແນວຕັ້ງ. ເປືອກຊັ້ນໃນມີສີເຫຼືອງຈາງ. ກິ່ງ-ງ່າ ອ່ອນມີເເກັດສີນໍ້າຕານ ບໍ່ມີຂົນ ຫຼືື ມີຂົນແລບແຈກຢາຍຫ່າງໆ. ໃບ: ໃບດ່ຽວຮຽງສະລັບ, ໃບຮູບຮອບຂະໜານ ຫຼື ຮູບສ້ວຍປາຍ ມົນ-ຮູບຂອບຂະໜານ, ກົກໃບມົນ, ປາຍໃບສ້ວຍມູມເຫວີ  ແລະ ມີຕິ່ງແຫຼມສັ້ນໆ ຢູ່ປາຍສຸດ. ຫູໃບມີຂົນອ່ອນໆ ແລະ ຕົກລົ່ນໄວ. ດອກ: ຈັດເປັນພົ້ວສັບສົນຕາມງ່າມໃບ, ດອກອອກສີຂາວ, ມີກິ່ນຫອມ ແລະ ບໍ່ມີກ້ານ. ກີບດອກຕິດກັນຢູ່ສ່ວນຕີນ, ເຕົ້າໄຂ່ບໍ່ມີຂົນ. ການອອກດອກ: ເດືອນມີນາ-ເດືືອນເມສາ. ໝາກ: ຮູບໄຂ່, ກ້ຽງມີຕິ່ງປາຍ ແລະ ບໍ່ມີຂົນ, ປີກໝາກ 5 ປີກ: ປີກໃຫຍ່ 3 ປີກບໍ່ມີຂົນ ມີກ່າງຖີ່ໆ ຕາມລວງຍາວ, ປີກນ້ອຍ 2 ປີກ. ການອອກໝາກ: ເດືືອນມີນາ-ເດືອນມີຖຸນາ.

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ເນື້ອໄມ້ແຄນຄະຍອມ ມີສີເຫຼືອງອ່ອນ, ປະໄວ້ດົນໆຈະປ່ຽນເປັນນໍ້າຕານ, ມີເສັ້ນສີດຳຊຶ່ງເປັນທໍ່ນໍ້າມັນ, ສ້ຽນສົນ ແລະ ເປັນຄື້ນເລັກໜ້ອຍ, ເນື້ອໄມ້ຂ້ອນຂ້າງຫຍາບ, ແຂງ ແລະ ໜຽວ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15.  ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ແລະ ພໍຣ໌ແຝດ, ແບບການຮຽງຕົວແບບບໍ່ເດັ່ນຊັດ , ການກະຈາຍເປັນແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດນ້ອຍ ພາຍໃນມີສານສະກັດ ແບບ Tylose ແລະ Deposit, ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດ, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບເປັນເສັ້ນ, ແບບປີກ ແລະ ປີກຕໍ່ (Fine Line, Aliform and Aliform confluent Parenchyma), ມີທໍ່ຢາງລຽງເປັນແຖວຍາວຕັດກັບເສັ້ນເຣ.

7. ການນໍາໃຊ້: ເພິ່ນນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການປຸກສ້າງເຮືອນ ເຊັ່ນ:  ແປ້ນປູ, ຂື່, ໃຊ້ເຮັດເຮືອ ແລະ ນໍາໃຊ້ໃນເຄືື່ອງເຮືອນໃຊ້ຢູ່ຮົມ.
8. ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ເພິ່ນພົບເຫັນຕົ້ນໄມ້ຊະນິດນີ້ຢູ່ປ່າດິບແລ້ງ. ມີຄວາມສູງຈາກລະດັບນໍ້າທະເລ 100 ມ.
9. ການກະຈາຍພັນ: ແມ່ນຊະນິດທີ່ພົບເຫັນຢູ່ເຂດ ຕາເວັນອອກຂອງປະເທດອິນເດຍ, ປະເທດມຽນມາ, ໄທ, ກໍາປູເຈັຍ ແລະ ພາກໃຕ້ຂອງແຫຼມມາເລເຊັຍ. ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່: ນະຄອນຫຼວງ, ສະຫວັນນະເຂດ, ແລະ ຈໍາປາສັກ.
10. ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດ II ຂອງບັນຊີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ເປັນ VU ຂອງ Red list of IUCN.
11. ໝາຍເຫດ: ໃບຈະສັງເກດເຫັນໄດ້ງ່າຍເປັນຮູບຂອບຂະໜານ, ກ່າງຂັ້ນສອງ 14-16 ຄູ່. ປີກໃຫຍ່ 3 ປີກບໍ່ມີຂົນ ມີກ່າງຖີ່ໆ ຕາມລວງຍາວ, ປີກນ້ອຍ 2 ປີກ.
12. ເອກະສານອ້າງອີງ

ພືດຕຕະກຸນໄມ້ຍາງຂອງລາວ, ສາດສະດາຈານ ບົວໄຂຄອນ ສະແຫວງສຶກສາ, ສາດສະດາຈານ ຊູນ ວີດານ, 1997

Forest Research Institute Malasia, (2019). Equivalent Timber Name in Asian.

Chika Kameda, Viengsamone Thammavong, Souphachay Phouphasouk, (2019). A Field

Guide to Forest Trees and Plants for Forestry of Central Laos. Faculty of Forest Science, National University of Laos.

ຄູ່ມືກວດພິສູດບາງຊະນິດພັນໄມ້ທີ່ສໍາຄັນຂອງລາວ(Wood Identification Manual of Lao

Hardwood) (Assoc. Prof. Dr. Latsamy Boupha, Dr. Oudone Sychaleun, Phetlasy Souladeth, Lothim Xeatern, Pongki Phommachanh, Phoulouang Chounlamounty&Vanhsy Phengthajam)

https://padme.rbge.org.uk/laos/list/Dipterocarpaceae/Shorea

http://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Shorea+roxburghii

https://www.google.com/search?q=http://www.kew.org/herbcatimg/Shorea+roxburghii