ຊາດ

1. ລະຫັດ: LT0341
2. ຊື່ລາວ: ຊາດ
3. ຊື່ວິທະຍາສາດ: Dipterocarpus obtusifolius ex Miq.  
4. ຕະກຸນ: DIPTEROCARPACEAE
5. ຊື່ການຄ້າ (Trade names): HIANG (TH), KANYIN-GOK (MM),KERUING (TH), TBENG (KH), ZAD (LA)
   Common names:
6. ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ໄມ້ຢືນຕົ້ນ, ສູງ 10ມ, ໜ້າຕ້າງ 25 ຊມ. ລໍາຕົ້ນເປັນທໍ່ກົມ ແລະ ຕັ້ງຊືື່ ເປືອກນອກ ແຕກເປັນສະເກັດ ງ່າມັກຈັດໂຮມຢູ່ເທິງປາຍຂອງຕົ້ນ, ກິ່ງ-ງ່າ: ປົກຫຸ້ມດ້ວຍຂົນແຂງ ແລະ ຍາວ. ໃບ: ຮູບໄຂ່ຂ້ອນຂ້າງມົນ ຫຼື ຮູບໄຂ່-ຮຸບສ້ວຍມົນ,ໃບອ່ອນສີນໍ້າຕານໄໝ້, ໃບແກ່: ໜ້າໃບສີຂຽວເຫຼື້ອມ, ຫຼັງໃບສີໝົ່ນ . ໂຄນໃບມົນ ຫຼື ຄ້າຍຮູບຫົວໃຈ, ປາຍໃບມົນ ແຄມໃບເປັນວັກຕື້ນໆ, ຜັດປ່ຽນໃບຕາມລະດູການ. ຫູໃບຕົກລົ່ນໄວ. ດອກ: ຈັດເປັນພົ້ວຢູ່ງ່າມໃບ. ມີຂົນຍາວປົກຫຸ້ມຢ່າງດົກໜາ. ດອກມີຂະໜາດໃຫຍ່, ມີສີບົວ ຫຼືື ອອກສີແດງ, ມີກ້ານສັ້ນໆຫຼືບໍ່ມີ, ພວງກາບຕິດກັນເປັນຫລອດປຸ້ງອອກ, ມີຂົນຫຸ້ມຫໍ່ດ້ານນອກໄວ້ຢ່າງດົກໜາ, ກີບດອກດ້ານໃນມີຂົນເປັນຍ່ານໆ, ເກສອນຈໍານວນ 30. ເຕົ້າໄຂ່ປົກຄຸມດ້ວຍຂົນສັ້ນໆ. ການອອກດອກ: ເດຶອນກຸມພາ-ເດືືອນມີນາ. ໝາກ: ຮູບໄຂ່ກວ້າງ ຫຼື ຮູບມົນ, ເສັ້ນຜ່າກາງ 2,5-3 ຊມ, ຝັງໃນຫລອດໂຄນປີກໝາກ ສັ້ນ 3 ຍາວ 2; ການອອກໝາກ: ເດືອນເມສາ-ເດືອນພືືດສະພາ.

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ເນື້ອໄມ້ຊາດ ມີສີແດງອ່ອນ ຫານໍ້າຕານປົນແດງ, ສ້ຽນຂ້ອນຂ້າງຊື່, ເນື້ອໄມ້ຫຍາບແຕ່ສະໝໍ່າສະເໝີ ແລະ ແຂງ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15.  ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ເກືອບທັງໝົດ, ການກະຈາຍເປັນແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດໃຫຍ່ຫຼາຍ ພາຍໃນມີສານສະກັດ ແບບ Deposit ສີຂາວອັດຢູ່ບາງພໍຣ໌, ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດເປັນເສັ້ນໃຫຍ່ສະຫຼັບກັບເສັ້ນແລບຖີ່ກວ່າໄມ້ກຸງ, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບປີກ ແລະ ຮອບພໍຣ໌ (Aliform and Vasicentric Parenchyma), ມີທໍ່ຢາງລຽງສັ້ນໆຢູ່ໃກ້ພໍຣ໌.

7. ການນໍາໃຊ້:  ແມ່ນໄມ້ທີ່ບໍ່ທົນທານຕໍ່ປວກ ແລະ ຕໍ່ຄວາມບໍ່ສະໝໍ່າສະເໝີ ຂອງພູມອາກາດປານໃດ. ເພິ່ນນໍາໃຊ້ໄມ້ໃນການເຮັດເຮືອ. ການກໍ່ສ້າງອາຄານສະຖານທີ. ຢູ່ເຂດຊົນນະບົດ. ການນໍາໃຊ້ເຮັດຝາ ຫຼື ເຮັດຫລັງຄາຕູບເປັນຂອງທໍາມະຊາດ. ນໍ້າມັນຂອງຕົ້ນໄມ້ຊາດມີຢ່າງຫລວງຫລາຍ. ທັງເຂັ້ມຂຸ້ນ, ແຕ່ກ່ອນນໍາໃຊ້ເຮັດກະບອງ.
8. ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ມັກເກີດຢູ່ປ່າໂຄກ ແລະ ປ່າປະສົມ, ຢູ່ຕາມປ່າດົງດິບແລ້ງ, ຕາມປົກກະຕິຈະພົບເຫັນໃນບໍລິເວນເປີດ ພື້ນທີ່ສູງເຖິງ 1400 ມ.
9. ການກະຈາຍພັນ: ມ່ຽນມ້າ, ໄທ, ຫວຽດນາມ, ກໍາປູເຈຍ,ມາເລເຊຍ. ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່  ສະຫວັນນະເຂດ,  ຄໍາມ່ວນ, ຫຼວງພະບາງ, ຈໍາປາສັກ, ສາລະວັນ ແລະ ອັດຕະປື.
10. ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດ (ຍັງບໍ່ໄດ້ຈັດປະເພດ) ຂອງບັນຊີສະບັບເລກທີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້. ເປັນ NT ຂອງ Red list of IUCN.
11. ໝາຍເຫດ: ຕົ້ນຊາດສາມາດຈໍາແນກໄດ້ງ່າຍ, ເນື່ອງຈາກວ່າມີລໍາຕົ້ນຊືື່ ໃບມີຂະໜາດໃຫຍ່ ແລະ ມີເສັ້ນກ່າງໃບຊັດເຈນ, ຍອດອ່ອນເປັນຫຼອດກົມຍາວ-ເຫຼື້ອມສີຂຽວອ່ອນແກມເຫຼືອງ-ບົວ, ໝາກ ມີຂະໜາດໃຫຍ່ ແລະ ມີຄີຕາມລ່ຽມໝາກ.
12. ເອກະສານອ້າງອີງ

ພືດຕຕະກຸນໄມ້ຍາງຂອງລາວ, ສາດສະດາຈານ ບົວໄຂຄອນ ສະແຫວງສຶກສາ, ສາດສະດາຈານ ຊູນ ວີດານ, 1997.

Chika Kameda, Viengsamone Thammavong, Souphachay Phouphasouk, (2019). A Field

Guide To Forest Trees and Plants for Forestry of Central Laos. Faculty of Forest Science, National University of Laos.

Forest Research Institute Malasia, (2019). Equivalent Timber Name in Asian.

ຄູ່ມືກວດ ພິສູດບາງຊະນິດພັນໄມ້ທີ່ສໍາຄັນຂອງລາວ (Wood Identification Manual of Lao Hardwood) (Assoc. Prof. Dr. Latsamy Boupha, Dr. Oudone Sychaleun, Phetlasy Souladeth, Lothim Xeatern, Pongki Phommachanh, Phoulouang Chounlamounty &Vanhsy Phengthajam), May 2018.

https://www.wood-database.com/wood-filter

https://padme.rbge.org.uk/laos/list/Dipterocarpaceae/Dipterocarpus