ເຫຼັກ

1. ລະຫັດ: LT0575
2. ຊື່ລາວ: ເຫຼັກ
3. ຊື່ວິທະຍາສາດ: Mesua ferrea
4. ຕະກຸນ: CALOPHYLLACEAE
5. ຊື່ການຄ້າ: BOSNEAK (KH), CEYLON IRONWOOD (TH), GANGAW (MM), KA THANG (LA)
   Common names: Mesua
6. ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ໄມ້ເຫຼັກເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນຂຽວຕະຫຼອດປີສູງເຖິງ 30 ມ,  ລຳຕົ້ນເປືອກສີເທົາເຂັ້ມ ຫາ ສີ ນໍ້າຕານ, ບາງກິ່ງງ່າມີຂົນ, ເປືອກເປັນຮອຍແຕກຕື້ນໆຫຼຸດຫຼົນຫຼົນງ່າຍ, ເປືອກດ້ານໃນມີນໍ້າຢາງສີເຫຼືອງອ່ອນ, ກິ່ງກ້ານຫ້ອຍລົງ. ໃບດ່ຽວຈັບແບບກົງກັນຂ້າມ, ແຜນໃບຮູບຫອກ ຫຼື ຮູບຂອບຂະໜານຫາຮູບຮີ, ປາຍໃບຮຽວແຫຼມ, ຂອບໃບລຽບ, ກົກໃບແຫຼມ, ແຜນໃບໜາ, ເທິງແຜນໃບກ້ຽງສີຂຽວ, ກ້ອງແຜນໃບເປັນສີເທົາ, ຍອດອ່ອນສີແດງປົນສີບົວ. ດອກດ່ຽວ ຫຼື 2 ດອກ, ມີກິ່ນ, ດອກສົມບູນເພດ, ອອກຕາມງ່າມໃບ ຫຼື ກິ່ງກ້ານ. ດອກສີຂາວ ຫຼື ເຫຼືອງ. ກາບດອກມີ 4 ກາບ, ຮູບບ່ວງ, ໜາ ແລະ ແຂງຕິດທົນ. ກີບດອກ 5 ກີບຊ້ອນກັນ, ກີບດອກຮູບໄຂ່ປີ້ນ, ປາຍບານ ແລະ ວໍ້າຢູ່ກົກກີບ. ເກສອນຜູ້ ຈໍານວນຫຼາຍ,​ ສີເຫຼືອງ ເປັນຝອຍ. ເກສອນແມ່ເຕົ້າໄຂ່ຈັບເທິງ. ໝາກຮູບໄຂ່, ເນື້ອແຂງ, ສີສົ້ມ ເມື່ອແກ່ເປັນສີນໍ້າຕານ, ປາຍໝາກໂຄ້ງແຫຼມ, ເປືອກມີຮອຍແຕກສີນໍ້າຕານ, ເປືອກເປັນເສັ້ນໃຍ ແລະ ມີຍອດຍາງໜຽວ,​ກາບດອກຕິດທົນ.

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ເນື້ອໄມ້ເຫຼັກ ມີສີແດງຄໍ້າ, ເປັນມັນເຫຼື້ອມ, ສ້ຽນຊື່, ເນື້ອໄມ້ຂອນຂ້າງຫຍາບ, ແຂງ ແລະ ໜຽວ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15.  ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ເກືອບທັງໝົດ ແລະ ພໍຣ໌ແຝດ (Multiple pore) ມີໜ້ອຍ, ມີການຮຽງຕົວແບບແບບພໍຣ໌ ສະຫຼຽງ (Oblique pore), ການກະຈາຍເປັນແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດໃຫຍ່ ພາຍໃນມີສານສະກັດ ແບບ Tylose ແລະ Deposit, ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດເປັນເສັ້ນແລບຖີ່ໆ, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບເສັ້ນ (Fine Line Parenchyma) ບາງຄັ້ງບໍ່ຕໍ່ເນື່ອງກັນ.

7. ການນໍາໃຊ້: ເນື້ອໄມ້ແຂງໃຊ້ງານກໍ່ສ້າງທົ່ວໄປ, ເຮັດເສົາ, ປ່ອງຢ້ຽມ, ປະຕູ, ແກະສະຫຼັກ ແລະ ເຟີນິເຈີເຄື່ອງໃຊ້ຕ່າງ. ຍອດອ່ອນນໍາມາກິນເປັນຜັກສົດ, ດອກ ແລະ ແກ່ນສາມາດນໍາມາກັ່ນເປັນນໍ້າມັນຫອມລະເຫີຍເປັນສ່ວນປະກອບເຄື່ອງສໍາອາງ, ເປືອກລໍາຕົ້ນນໍາມາບົດເປັນຜົງແຕ່ງກິ່ນເຮັດທູບໄຕ້ບູຊາ. ຕົ້ນໄມ້ເຫຼັກຍັງນິຍົມມາປູກເປັນໄມ້ປະດັບ. ແລະນອກຈາກນັ້ໜແຕ່ລະພາກສ່ວນຍັງນໍາມາໃຊ້ໃນການປຸງແຕ່ງເປັນຢາຫຼາກຫຼາຍພະ ຍາດ.
8. ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ພົບເຫັນໃນປ່າດົງດິບ, ປ່າປ່ຽນໃບ, ຄວາມສູງຈາກລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລ 500-600 ມ.
9. ການກະຈາຍພັນ: ຈີນ, ສີລັງກາ ອິນເດຍ, ອິນໂດເນເຊຍ, ມາເລເຊຍ, ໄທ ແລະ ລາວ.
10. ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດ III ຂອງບັນຊີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້.
11. ໝາຍເຫດລຳຕົ້ນເປືອກສີເທົາເຂັ້ມ ຫາ ສີ ນໍ້າຕານ, ເປືອກດ້ານໃນມີນໍ້າຢາງສີເຫຼືອງອ່ອນ. ກ້ອງແຜນໃບເປັນສີເທົາ, ໃບຍອດອ່ອນສີແດງປົນສີບົວ. ດອກດ່ຽວ ຫຼື 2 ດອກ, ມີກິ່ນຫອມ, ໝາກຮູບໄຂ່, ເນື້ອແຂງ, ສີສົ້ມ ເມື່ອແກ່ເປັນສີນໍ້າຕານ, ປາຍໝາກໂຄ້ງແຫຼມ.
12. ເອກະສານອ້າງອີງ

A checklist of plants in Lao PDR. 2016. Korea National Arboretum of Korea forest service.

Newman, M. F., S. Ketphanh, B. Svengsuksa, P. Thomas, K. Sengdala, V. Lamxay, and Armstrong, K. 2007. A Checklist of the Vascular Plants of Lao PDR. Royal Botanic Garden Edinburgh, Edinburgh.

Xi-wen Li, Jie Li, Norman K. B. Robson & Peter Stevens.2007. Flora of China. Clusiaceae. Vol.13: 38

https://medthai.com/%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%84/

http://powo.science.kew.org/taxon/428832-1

https://www.gbif.org/occurrence/gallery?taxon_key=7330039&type_status=TYPE