ໝູນ

ລະຫັດ: LT0330
ຊື່ລາວ: ໝູນ
ຊື່ວິທະຍາສາດ: Diospyros mun Chev. ex Lecomte
ຕະກຸນ: EBENACEAE
ຊື່ການຄ້າ: MOON (LA)
Common names:

ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ໄມ້ໝູນເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນສູງເຖິງ 15 ມ, ລຳຕົ້ນເປືອກສີດໍາ ເປັນຮ່ອງແຕກຕື້ນໆ, ເປືອກດ້ານໃນສີນໍ້າຕານອ່ອນ. ກິ່ງອ່ອນມີຂົນ. ໃບດ່ຽວ, ຈັບແບບລຽງສະຫຼັບ, ແຜນໃບຮູບຮີ, ກົກໃບມົນ, ປາຍໃບແຫຼມ, ຂອບໃບລຽບມີຂົນ, ແຜນໃບໜາຄ້າຍໜັງ, ແຜນໃບດ້ານເທິງສີຂຽວເຂັ້ມເຫຼື້ອມມັນ, ແຜນໃບດ້ານລຸ້ມສີຂຽວອ່ອນ ປົນສີເທົາ, ເສັ້ນກາງໃບມີຂົນ, ໃບຫຼົ່ນ ຫຼື ໃບແຫ້ງຈະເປັນສີດໍາ. ຊໍ່ດອກເພດຜູ້ ແບບກະຈຸກ. ກາບດອກເຊື່ອມຕິດກັນເປັນຫຼອດ ປາຍແຍກ 4 ແສກ. ກີບດອກເຊື່ອມຕິດກັນເປັນຫຼອດ ປາຍແຍກເປັນ 4 ແສກ. ເກສອນຜູ້ມີ 16 ອັນ. ດອກເພດແມ່ ດອກດ່ຽວ, ອອກຢູ່ງ່າມໃບ ແລະ ຕາມກິ່ງ, ມີຂົນ, ດອກຄ້າຍຄືດອກເພດຜູ້, ມີເກສອນຜູ້ເປັນໝັນ 10 ອັນ, ເຕົ້້າໄຂ່ຢູ່ເທິງ.

ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ເນື້ອໄມ້ໝູນ ມີນໍ້າຕານອອກຊົມພູແກມສີຂີ້ເທົ່າ, ມີລາຍ ຫຼື ເສັ້ນລີ້ວສີດຳ, ສ້ຽນສົນ ແລະ ເປັນຄື້ນເລັກໜ້ອຍ, ເນື້ອໄມ້ລະອຽດສະໝໍ່າສະເໝີ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15. ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນ ແບບ ຄູ່ແຝດ (Multiple pore) ແລະ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ເລັກນ້ອຍ ແລະ ມີ ການຮຽງຕົວແບບບໍ່ເດັ່ນຊັດ , ການກະຈາຍເປັນແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດນ້ອຍ ມີສານສະກັດ ແບບ tylose , ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດເຈນມີສານ Deposit ສີຂາວແຊກໃນເສັ້ນເຣ, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບ Fine line parenchyma.

ການນໍາໃຊ້: ໄມ້ໝູນເປັນໄມ້ເນື້ອແຂງ ແລະ ມີລາຍທີ່ສວາຍງາມ ນິຍົມມາຄວດລວດລາຍເປັນເຄື່ອງໃຊ້ ແລະ ເຄື່ອງປະດັບ
ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ພົບເຫັນໃນປ່າດົງດິບ, ຄວາມສູງຈາກລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລ ສູງເຖີງ 500 ມ.
ການກະຈາຍພັນ: ກໍາປູເຈຍ, ຫວຽດນາ ແລະ ລາວ.
ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດ I ຂອງບັນຊີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, IUCN Redlist ໄດ້ຈັດຢູ່ໃນສະຖານະພາບ CR.
ໝາຍເຫດ: ລຳຕົ້ນເປືອກສີດໍາ ເປັນຮ່ອງແຕກຕື້ນໆ, ແຜນໃບດ້ານເທິງສີຂຽວເຂັ້ມເຫຼື້ອມມັນ, ແຜນໃບດ້ານລຸ້ມສີຂຽວອ່ອນ ຫຼື ສີເທົາ, ເສັ້ນກາງໃບ ແລະ ຂອບໃບມີຂົນ, ໃບຫຼົ່ນ ຫຼື ໃບແຫ້ງຈະເປັນສີດໍາ.
ເອກະສານອ້າງອີງ