ແຄນເຮືອຢ່ອງ

1. ລະຫັດ: LT0465
2. ຊື່ລາວ: ແຄນເຮືອຢ່ອງ
3. ຊື່ວິທະຍາສາດ: Hopea helferi (Dyer) Brandis  
4. ຕະກຸນ: DIPTEROCARPACEAE
5. ຊື່ການຄ້າ (Trade names): KHAEN SEE DONG (LA), KOKIDEK (KH), KRABOK KRANG (TH),THINGAN-NET (MM)
   Common names:

6. ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນສູງ 25 ມ, ລຳຕົ້ນບິດ,  ແລະ ມີເນື້ອແຂງ. ເຮືືອນຍອດຮູບກວຍງວມ ຫຼືື ຮູບຊົງກະບອກ ເປືອກ ສີນໍ້າຕານປົນສີເທົາອ່ອນ, ແຕກເປັນສະເກັດທົ່ວໄປ, ເປືອກໃກ້ສະເກັດເປັນສີນໍ້າຕານເຂັ້ມ, ຊັ້ນໃນສີຊົມພູ, ໝອກໄມ້ສີເຫຼືອງອອ່ນ ຫຼື ສີນໍ້າຕານແກມເຫຼືອງ. ກິ່ງ-ງ່າມີຂົນກະຈູກຮູບດາວສັ້ນໆ ຕາມກິ່ງອອ່ນ, ມີຫູໃບ. ໃບ:ດ່ຽວ ລຽງສະຫລັບເປັນຮູບຂະໜານ ຫຼື ຮູບໃບຫອກຍາວ, ກົກບ້ຽວ ແລະ ວໍ້າ, ປາຍໃບເປັນຕິ່ງແຫຼມສັ້ນໆ, ແຜນໃບຂ້ອນຂ້າງບາງ, ດ້ານເທີງກ້ຽງເປັນມັນ ແລະ ປ່ຽນເປັນສີນໍ້າຕານອົມເຫຼືອງ ຫຼື ນໍ້້າຕານແດງເມືືື່ອໃບແຫ້ງ. ດອກ:   ຊໍ່ດອກຍາວແບບຊໍ່ແຍກຂະແໜງ, ມີກິ່ນຫອມ ກີບດອກມີ 5 ກີບ. ໝາກ ເປັນຮູບໄຂ່, ປີກຍາວຮູບໄມ້ພາຍ 2 ປີກ,  ປີກສັ້ນ 3 ປີກ, ກົກປີກຫຸ້ມຫມົດໝາກແຕ່ບໍໍ່ເຊື່ອມຕິດກັບໝາກ.

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ລັກສະນະໂຄງສ້າງລະອຽດເນື້ອໄມ້: ຈຸລັງ Vessels ມີຂະໜາດນ້ອຍຫາກາງ ກະຈາຍແບບ Diffuse porous, ການຮຽງຕົວແບບດ່ຽວ Solitary pore ເປັນສ່ວນໃຫຍ່ (90%) ແລະ Silica ຫຼາຍກວ່າ 0.05%. ເນື້ອໄມ້ແຄນຢ່ອງມີສີນໍ້າຕານປົນເທົາ ສ້ຽນຊື່ ຫຼື ສົນເລັກນ້ອຍ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15 ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນແບບ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ເປັນສ່ວນໃຫຍ່ ແລະ ຄູ່ແຝດມີຈຳນວນເລັກນ້ອຍ (Multiple pore), ການກະຈາຍເປັນແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດປານກາງ ມີສານສະກັດ ແບບ tylose ແລະ Deposit (gum), ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດເຈນເປັນເສັ້ນນ້ອຍໃຫຍ່ສະຫຼັບກັນ ມີລັກສະນະເປັນແບບ Story rays, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບ vasicentric ແລະ ແບບປີກ (aliform) Parenchyma.

7. ການນໍາໃຊ້: ເພິ່ນນໍາໃຊ້ ເຮັດເຮືອ ສໍາລັບການຫາປາ ແລະ ເຮືອແຂ່ງ. ປຸກສ້າງເຮືອນ ໄມ້ມີຄວາມທົນຕໍ່ນໍ້າ, ນໍ້າຢາງຈູດໄຟເຮັດກະບອງ ແລະ ການຜະລິດເຄື່ອງຂັດເງົາ.
8. ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ເພິ່ນມັກພົບເຫັນຕົ້ນໄມ້ຊະນິດນີ້ຢູ່ປ່າດິບແລ້ງ ແລະ ປ່າດິບຊຸ່ມ.
9. ການກະຈາຍພັນ: ປະເທດອິນເດຍ, ມຽນມາ, ໄທ, ມາເເລເຊຍ, ຫວຽດນາມ, ອິນໂດເນເຊຍ, ກໍາປູເຈັ້ຍ. ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່: ແຂວງ ບໍລິຄໍາໄຊ.
10. ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດ II ຂອງບັນຊີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ເປັນ En ຂອງ Red list of IUCN.
11. ໝາຍເຫດ: ລຳຕົ້ນບິດ ແລະ ມີເນື້ອແຂງ. ເຮືືອນຍອດຮູບກວຍງວມ ຫຼືື ຮູບຊົງກະບອກ ຮາກເປັນຮາກຢ່ອງເກີດຈາກລໍາຕົ້ນທີ່ສັງເກດເຫັນໄດ້ງ່າຍ, ໝາກມີປີກໂອບ ແລະ ບໍ່ມັກບິດ.
12. ເອກະສານອ້າງອີງ

https://www.dnp.go.th/botany/PDF/publications/saranukrom.pdf (ສາລະນຸກົມພືດ ໃນປະເທດໄທ).

Forest Research Institute Malasia, (2019). Equivalent Timber Name in Asian.

http://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Hopea+helferi

http://portal.cybertaxonomy.org/flora-malesiana/node/15536

http://www.rspg.or.th/plants_data/plantdat/dipteroc/hhelfe_2.htm

http://www.epharmacognosy.com/2021/05/hopea-helferi-dyer-brandis.html

https://padme.rbge.org.uk/laos/list/Dipterocarpaceae