ເປືອຍເປືອກໜາ

1. ລະຫັດ: LT0487
2. ຊື່ລາວ: ເປືອຍເປືອກໜາ, ໄມ້ເປືອຍໃຫຍ່, ໄມ້ລ້ານ, ໄມ້ເປືອຍ
3. ຊື່ວິທະຍາສາດ: Lagerstroemia calyculata Kurz
4. ຕະກຸນ: LYTHRACEAE
5. ຊື່ການຄ້າ: PUAY PUAK NA (LA), LEZA-BYU (MM), TA BAEK (TH)
6. ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ໄມ້ເປືອຍເປືອກໜາ ເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນຜັດໃບ, ສູງເຖິງ 35 ມ, ລໍາຕົ້ນຊື່, ມັກເປັນພຶງ ຫຼື ມິຮ່ອງໃກ້ກົກ, ມີກິ່ງງ່າສ້ວຍຍາວ, ເຮືອນຍອດຂ້ອນຂ້າງແຄບ ແລະເປັນຮູບຄ້າຍຄືຟອຍກວາດ. ເປືອກ ເປືອກຂອງຕົ້ນອ່ອນເປັນສີຂີ້ເຖົ່າອົມຂຽວ ຫຼື ສີນໍ້າຕານອ່ອນ, ລຽບ ແລະ ລອກອອກເປັນແຜ່ນບາງ, ບາງເທື່ອມີໜາມ. ເປືອກຂອງຕົ້ນແກ່ເປັນສີຂີ້ເຖົ່າອົມຄີມ, ລຽບດີ, ລອກອອກເປັນແຜ່ນບາງ ແລະ ເປັນຮອຍດ່າງສີນໍ້າຕານອົມເຖົ່າ ແລະ ສີຂາວທີ່ບໍ່ສະໝໍ່າສະເໝີ. ກິງງ່າ ກິ່ງງ່າອ່ອນສ້ວຍຍາວ, ມີຂົນ. ໃບ ໃບດ່ຽວ, ຮຽງກົງກັນຂ້າມ, ເປັນຮູບຮີ ຫຼື ຮູບໃບຫອກ, ປາຍໃບແຫຼມ ແລະ ກົກໃບປູ້ ຫຼື ມົນ. ໃບອ່ອນເປັນສີສົ້ມ, ປົກຄຸມດ້ວຍຂົນສີເຫຼືອງຢ່າງໜາແໜ້ນ. ໃບແກ່ດ້ານເທີງກ້ຽງ, ດ້ານລຸ່ມມີຂົນ. ຊໍ່ດອກ ແບບແຕກຂະ ແໜງ, ອອກຕາມປາຍກິ່ງ. ດອກ ດອກເປັນສີຂາວ, ກາບດອກເປັນຮູບຖ້ວຍທີ່ມີ 6 ແຊກ, ມີຂົນສີເຫຼືອງຕາມດ້ານນອກຢ່າງດົກໜາ, ກີບດອກມີ 6 ກີບ, ເປັນສີຂາວ, ຮູບໄຂ່ປີ້ນ. ເກສອນຜູ້ ເກສອນຜູ້ມີຈໍານວນຫຼາຍ, ຂະໜາດບໍ່ສະເໝີກັນ. ເຕົ້າໄຂ່ ຈັບກາງຖານດອກ, ມີ 5 ຫຼື 6 ຫ້ອງ . ໝາກ ໝາກແຫ້ງແຕກ, ຮູບໄຂ່, ມີກາບປົກຫຸ້ມຢູ່ 1/3 ຂອງໝາກ, ເປັນສີຂຽວເວລາຍັງອ່ອນ, ເວລາແກ່ຈະເປັນສີນໍ້າຕານເຂັ້ມ ແລະ ເຫຼື້ອມ, ເວລາແຫ້ງຈະແຕກອອກເປັນ 6 ສ່ວນ. ແກ່ນ  ແກ່ນຂະໜາດນ້ອຍ, 0.5 ຊມ, ມີປີກແຄບ.

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ລັກສະນະເນື້ອໄມ້ ມອກໄມ້ ແລະ ແກນໄມ້ແຕກຕ່າງກັນ, ມອກໄມ້ມີສີຂາວແກມສີຊົມພູອ່ອນ ແກນໄມ້ມີສີເຖົ່າແກມນໍ້າຕານເລັກນ້ອຍ, ເນື້ອໄມ້ລະອຽດ, ມີສ້ຽນຊື່, ໃສ່ກົບຕົບແຕ່ງ ແລະ ຕອກຕະປູງ່າຍ, ຄຸນສົມບັດດ້ານແຮງກົ່ງ: 1219 kg/cm2, ຄວາມໜາແໜ້ນ: 680 kg/m3 ຄວາມທົນທານ: 9 ປີ. ລັກສະນະໂຄງສ້າງເນື້ອໄມ້ ເນື້ອໄມ້: ເປືອຍເປືອກໜາ, ເປືອຍດອກ​ແດງ ມີສີເທົາ ຫຼືສີນໍ້າຕານອົມເທົາ ສ້ຽນຊື່ ເນື້ອໄມ້ລະອຽດປານກາງ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15 ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນແບບ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ເປັນສ່ວນໃຫຍ່ ແລະ ຄູ່ແຝດ (Multiple pore),  ແບບຂອງການຮຽງຕົວບໍ່ເດັ່ນຊັດ,  ການກະຈາຍເປັນ ແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດໃຫຍ່ ບາງ ພໍຣ໌ ມີ Tylose, ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດເຈນ, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບເປັນແຖບ (Banded confluent).

7. ການນໍາໃຊ້: ມອກໄມ້ເປັນສີຂາວ, ແກນໄມ້ເປັນສີເຫຼືອງອົມເຖົ່າ ຫຼື ສີນໍ້າຕານ. ເນື້ອໄມ້ມີລາຍເປັນຄື້ນ, ມັກມີຕາ ຫຼື ເປັນໂກນຢູ່ທາງໃນ, ແຕກງ່າຍໃນເວລາທີ່ເລື່ອຍ ຫຼື ອົບແຫ້ງ, ຂັດເງົາເຫຼື້ອມດີ ແລະ ສວຍງາມ. ນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການກໍ່ສ້າງເຮືອນຊານ, ປູພື້ນ, ເຄື່ອງຕົບແຕ່ງພາຍໃນ.
8. ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ພົບເຫັນໃນປ່າປະສົມຜັດໃບ, ມັກຢູ່ໃນປ່າເຫຼົ່າປະສົມກັບໄມ້ປ່ອງ, ໃນພື້ນທີ່ທົ່ງພຽງ ແລະ ຕາມເນີນພູ ທີ່ມີຄວາມສູງຈາກລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລເຖິງ 800 ມ. ເຕີບໃຫຍ່ໄດ້ໃນຫຼາຍປະເພດດິນ, ມັກຫຼາຍແມ່ນດິນທີ່ມີຊັ້ນດິນໜາ ແລະ ລະບາຍນໍ້າໄດ້ດີ. ບາງຄັ້ງເກີດເປັນກຸ່ມ.
9. ການກະຈາຍພັນ: ພົບເຫັນຢູ່ ຫວຽດນາມ, ກຳຢູເຈຍ, ໄທ. ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່ເກືອບທຸກແຂວງ ສຳລັບພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕ້.
10. ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນຊະນິດໄມ້ໃນບັນຊີ II ຂອງຂໍ້ຕົກລົງວ່າດ້ວຍການກຳນົດບັນຊີໄມ້ ສະບັບເລກທີ 0448/ກປ. ເປັນຊະນິດທີ່ມີທົ່ວໄປບໍ່ໄດ້ຮັບການປະເມີນ (NE) ຂອງ Red list of IUCN
11. ໝາຍເຫດ: ອີງຕາມທ່ານ Chika Kameda, Viengsamone Thammavong et al. 2019. ໃນປຶ້ມຄູ່ມືພາກສະໜາມ ” A Field Guide To Forest Trees and Plants For Forestry of Central Laos ” ໄດ້ກ່າວໄວ້ວ່າ ໄມ້ເປືອຍເປືອກໜາ Lagerstroemia calyculata Kurz ຄ້າຍຄືໄມ້ເປືອຍເປືອກບາງ (Lagerstroemia cochinchinensis Pierre) ແລະ ໄມ້ເປືອຍຂາວ ( tomentosa C. Presl) ແຕ່ວ່າໄມ້ເປືອຍເປືອກບາງຈະມີດອກທີ່ໃຫຍ່ກວ່າ ແລະ ເປັນສີບົວອົມມ່ວງ, ໄມ້ເປືອຍຂາວຈະມີດອກ ຂາວທີ່ໃຫຍ່ກວ່າ ແລະ ມີ 12 ສັນຕາມກາບດອກ.
12. ເອກະສານອ້າງອີງ

ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, 2021. ຂໍ້ຕົກລົງ ວ່າດ້ວຍການກຳນົດບັນຊີໄມ້ I, II ແລະ III ສະບັບເລກ 0448/ກປ, ລົງວັນທີ 6 ເມສາ 2021.

Chika Kameda, Viengsamone Thammavong et al. 2019. A Field Guide To Forest Trees and

Plants For Forestry of Central Laos

Hoang Van Sam, Khamseng Nanthavong, Keßler, P.J.A., (2004). Trees of Laos and Vietnam.

BLUMEA 49: 201–349

https://www.google.com/search?q=Lagerstroemia+calyculata

https://padme.rbge.org.uk/laos/list/Lythraceae

https://www.iucnredlist.org/search?query=Lagerstroemia%20calyculata