- ລະຫັດ: LT0741
- ຊື່ລາວ: ຮັງ
- ຊື່ວິທະຍາສາດ: Shorea siamensis
- ຕະກຸນ: DIPTEROCARPACEAE
- ຊື່ການຄ້າ (Trade names): BALAU (MY), DARK RED MERANTI (TH), INGYIN (MM), LIGHT RED MERANTI (TH), RAING PHNOM (KH), RED LAUAN (TH), HANG (LA)
Common names: - ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)
- ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ
ເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນສູງເຖິງ 20 ມ, ລຳຕົ້ນຊື່, ງ່າຢາຍຫ່າງໆກັນ. ເປືອກ: ສີເທົາເຂັ້ມ, ມີຮອຍແຕກເລິກຢູ່ຕາມລວງຍາວ, ເປືອກໜາ. ເປືອກໃນສີນໍ້າຕານປົນແດງ, ມີນໍ້າສີອອກເຫຼືອງ. ກິ່ງ-ງ່າ ບໍ່ມີຂົນ ຫຼື ມີຂົນເລັກນ້ອຍ. ໃບ: ໃບດ່ຽວຮຽງສະລັບ, ເປັນຮູບໄຂ່ ຫຼື ຮູບໄຂ່-ຮູບຂະໜານ ຫລື ຮູບໄຂ່-ຮອບຂະ ໜານ, ກົກໃບວໍ້າເປັນຮູບຫົວໃຈ, ປາຍໃບສ້ວຍມູມເຫວີຫາມົນ ຫຼື ມີປາຍຕິ່ງແຫຼມ; ໜ້າໃບກ້ຽງ ແລະ ໃບລົ່ນຕາມລະດູການ, ຫູໃບວໍ້າຢູ່ໂຄນເປັນຮູບຫົວໃຈ, ຕົກລົ່ນໄວ. ດອກ: ຈັດເປັນພົ້ວສັບສົນຢູ່ງ່າມໃບ, ດອກມີກ້ານສັ້ນໆ ອອກສີເຫຼືອງ ແລະ ມີກິ່ນຫອມ, ກີບດອກຕິດກັນ ເຕົ້າໄຂ່ບໍ່ມີຂົນ. ການອອກດອກ: ເດືອນມີນາ. ໝາກ: ຮູບໄຂ່ປາຍແຫຼມ ແລະ ແຂງ ບໍມີຂົນ, ປີກຍາວ 3 ປີກ ບໍ່ມີຂົນ, ປີກນ້ອຍ 2 ປີກ, ການອອກໝາກ: ເດືືອນເມສາ-ເດືອນພືດສະພາ.
- ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້
ເນື້ອໄມ້ຮັງ ມີສີນໍ້າຕານອ່ອນ ຫຼື ສີນໍ້າຕານອົມເຫຼືອງ, ສ້ຽນສົນ, ເນື້ອໄມ້ຫຍາບແຕ່ສະໝໍ່າສະເໝີ, ແຂງຫຼາຍ ແລະ ໜັກ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15. ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ຫຼາຍກວ່າ ພໍຣ໌ແຝດ (Multiple) ແບບການຮຽງຕົວແບບບໍ່ເດັ່ນຊັດ , ການກະຈາຍເປັນແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດໃຫຍ່ ພາຍໃນມີສານສະກັດ ແບບ Tylose ເກຶອບທຸກພໍຣ໌, ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດ, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບ Diffuse in agregate ແລະ ປີກ (Aliform Parenchyma), ມີທໍ່ນໍ້າຢາງຕໍ່ລຽງຍາວຕັດເສັ້ນເຣ.
- ການນໍາໃຊ້: ເປັນໄມ້ເນື້ື້ອແຂງ, ເພິ່ນນິຍົມນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການກໍ່ສ້າງເຊັ່ນ: ເສົາເຮືອນ, ຄານ ແລະ ຂົວ, ໃບໃຊ້ຕົ້ມກັບນໍ້າອາບເປັນຢາແກ້ອາການວິງວຽນຫົວ. ເປືອກໃຊ້ເປັນຢາແກ້ພະຍາດຖອກທ້ອງ. ໃບນໍາມາຕໍາພອກຮັກສາແຜ.
- ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ພົບທົ່ວໄປຢູ່ໃນປ່າໂຄກປະເພດແຫ້ງໃນພື້ນທີ່ຮາບພຽງ, ໃບລົ່ນຕາມລະດູການ. ສ່ວນໃຫຍ່ເຕີບໂຕຢູ່ໃນບ່ອນ ເຂດເຊື່ອມໂຊມ. ມີຄວາມສູງຈາກລະດັບນໍ້າທະເລ 200 ມ.
- ການກະຈາຍພັນ: ແມ່ນຊະນິດທີ່ພົບເຫັນຢູ່ ປະເທດມຽນມາ, ໄທ, ຫວຽດນາມ, ມາລເຊຍ, ກໍາປູເຈັຍ. ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່: ບໍລິຄໍາໄຊ, ແຂວງ ຊຽງຂວາງ, ຫຼວງພະບາງ, ວຽງຈັນ, ສາລະວັນ, ຈໍາປາສັກ ແລະ ແຂວງ ອັດຕະປື.
- ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດ II ຂອງບັນຊີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ເປັນ LC ຂອງ Red list of IUCN.
- ໝາຍເຫດ: ຈຳແນກໄດ້ໂດຍເປືອກແຕກເປັນຮ່ອງເລິກ ທຽບໃສ່ໄມ້ຈິກ ແມ່ນແຕກຕ່າງກັນ ແລະ ໃບຈະນ້ອຍກວ່າ. ໃບເປັນຮູບໄຂ່-ຮູບຂອບຂະໜານ, ໃບມີຖານເປັນຮູບຫົວໃຈ ແລະ ໂດຍປົກກະຕິແລ້ວມີຂົນຢູ່ດ້ານລຸ່ມ ແລະ ມີຫູໃບເປັນຮູບຄ້າຍຄືກັນ ໃນລະດູແລ້ງຈະສັງເກດງ່າຍ, ເມື່ອໃບແກ່ເປັນສີແດງ-ສີສົ້ມ ແລະ ໃບອ່ອນມີສີແດງສົດໃສ, ກ່າງຂັ້ນສອງ ມີ 12-16 ຄູ່.
- ເອກະສານອ້າງອີງ
ພືດຕຕະກຸນໄມ້ຍາງຂອງລາວ, ສາດສະດາຈານ ບົວໄຂຄອນ ສະແຫວງສຶກສາ, ສາດສະດາຈານ ຊູນ ວີດານ, 1997
Forest Research Institute Malasia, (2019). Equivalent Timber Name in Asian.
Chika Kameda, Viengsamone Thammavong, Souphachay Phouphasouk, (2019). A Field
Guide to Forest Trees and Plants for Forestry of Central Laos. Faculty of Forest Science, National University of Laos.
http://www.dnp.go.th/botany/PDF/publications/saranukrom.pdf
https://padme.rbge.org.uk/laos/list/Dipterocarpaceae/shorea
https://www.phakhaolao.la/en/kb/0000013
http://www.suansavarose.com/index.php?mo=3&art=42350913
http://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:321447-1