ສີໄຄຕົ້ນ

1. ລະຫັດ: LT0541
2. ຊື່ລາວ: ສີໄຄຕົ້ນ
3. ຊື່ວິທະຍາສາດ: Litsea cubeba (Lour.) Pers.
4. ຕະກຸນ: LAURACEAE
5. ຊື່ການຄ້າ: SI KHAI TON
6. ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນ, ສູງເຖິງ 10 ມ, ລໍາຕົ້ນ, ໃບ ແລະ ໝາກມີກິນຫອມ. ລຳຕົ້ນກົມ, ເປືອກເວລາຍັງອ່ອນເປັນສີຂຽວປົນສີເຫຼືອງອ່ອນ, ແກ່ແລ້ວອອກສີເທົາເຂັ້ມ, ກ້ຽງ. ໃບເປັນໃບດ່ຽວ, ອອກແບບສະຫຼັບ, ຮູບໄຂ່ແຄບ ຫຼື ຮູບຫອກ, ໂຄນໃບຮູບຫຼິ່ມ, ຂອບໃບເປັນຄື້ນ, ປາຍໃບຮຽວແຫຼມ, ແຜ່ນໃບບາງຄ້າຍຄືເຈ້ຍ, ຜິວໃບດ້ານເທິງສີຂຽວເຂັ້ມ, ຜິວໃບດ້ານລຸ່ມສີຂຽວອ່ອນປົນສີເທົາ, ກ່າງໃບຂັ້ນສອງມີ 7–10 ຄູ່. ຊໍ່ດອກແບບດິ້ວຄັນຮົ່ມ ຫຼື ກະຈຸກ, ມີ 4–6 ດອກ, ອອກຢູ່ຕາມກິ່ງງ່າ ຫຼື ຕາມງ່າມໃບ. ດອກສົມບູນເພດ, ສີຂາວ, ເມື່ອດອກແກ່ເປັນສີເຫຼືອງ. ໃບປະດັບດອກມີ 4 ອັນ. ກີບລວມມີ 6 ກາບ. ເກສອນຜູ້ມີຫຼາຍອັນ. ເຕົ້າໄຂ່ຈັບເທິງ, ກ້ຽງ.

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ເນື້ອໄມ້ສີໄຄຕົ້ນມີສີເທົາ ສ້ຽນຊື່ ຫຼື ສົນເລັກນ້ອຍ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15 ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນແບບ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ແລະ ຄູ່ (Multiple pore),  ການກະຈາຍເປັນແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດນ້ອຍຫາປານກາງ ມີສານສະກັດ ແບບ tylose , ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຂ້ອນຂ້າງຊັດເຈນບາງເສັ້ນບໍ່ທອດຍາວຕໍ່ເນື່ອງ ມີສານສະກັດຕົກຄ້າງແບບ Deposit ເປັນສີຂາວແຊກຢູ່ໃນເສັ້ນເຣ, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບ Diffuse Parenchyma.

7. ການນໍາໃຊ້: ເປັນໄມ້ທີ່ນິຍົມເອົາເປືອກ, ແກນໄມ້, ຮາກ, ໃບ ໄປສະກັດເອົາສານນ້ຳຫອມຕ່າງໆ ຫຼື ເປັນສວ່ນປະສົມຂອງອາຫານ, ນຳໄປໃຊ້ເປັນສ່ວນປະກອບຂອງຢາ.
8. ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ພົບເຫັນຕາມແຄມທາງປ່າດົງດິບ, ປ່າປະສົມ, ປ່າຂັ້ນສອງ ທີ່ມີຄວາມສູງຈາກລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລເຖິງ 500–1200 ມ.
9. ການກະຈາຍພັນ: ພົບໃນເຂດປະເທດຈີນ ແລະ ເຂດອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຈ້. ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່ ແຂວງຊຽງຂວາງ, ບໍລິຄຳໄຊ, ຄຳມ່ວນ.
10. ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ທີ່ພົບເຫັນຫຼາຍຕາມແຄມທາງເຂດດົງດິບ, ປ່າປະສົມ, ປ່າຂັນສອງ ແຕ່ໃນປັດຈຸບັນ ຖືກຕັດເພື່ອເອົາເປືອກ, ເນື້ອໄມ້ ແລະ ຮາກ ໄປສະກັດເອົານ້ຳມັນຫອມລະເຫີຍ ແລະ ນຳໃຊ້ເປັນສ່ວນປະກອບຂອງຢາ.
11. ໝາຍເຫດ: ໄມ້ແຄນາງຈໍາແນກໄດ້ງ່າຍ ໂດຍສັງເກດເບິ່ງເປືອກເວລາຍັງອ່ອນເປັນສີຂຽວປົນສີເຫຼືອງອ່ອນ, ແກ່ແລ້ວອອກສີເທົາເຂັ້ມ. ຊໍ່ດອກແບບດິ້ວຄັນຮົ່ມ ຫຼື ກະຈຸກ, ມີ 4–6 ດອກ, ກີບລວມມີ 6 ກາບ.
12. ເອກະສານອ້າງອີງ

ສຸລິວັນ ຫຼ້າໜໍ່ສະຫວັນ, ວິຈິດ ລຳໄຊ, ຄຳຟ້າ ຈັນທະວົງສາ ແລະ ແກ້ວອຸດອນ ສຸວັນນະກຸມມານ (2021). ຄູ່​ມື​ພາກ​ສະ​ໜາມ ຊະນິດພືດໃນເຂດປ່າສະຫງວນພູຈອມວອຍ ແຂວງ​ບໍລິຄຳໄຊ.

Forest Research Institute Malasia, (2019). Equivalent Timber Name in Asian.

http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200008831

https://padme.rbge.org.uk/laos/list/Lauraceae/Litsea

http://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:465621-1)