ບາກ

1. ລະຫັດ: LT0070
2. ຊື່ລາວ: ບາກ
3. ຊື່ວິທະຍາສາດ: Anisoptera costata Korth
4. ຕະກຸນ: DIPTEROCARPACEAE

1. ຊື່ການຄ້າ: BARK (LA), KABAK (VN), KABAN (MM), KRABAK (TH), MAY BAK (VN), MERSAWA (BN,MY,TH,VN), MERSAWA DAUN LEBAR (ID), PALOSAPIS GROUP (PH), PHDIEK (KH), VENVEN (VN)

Commone name: MERSAWA TREE

1. ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ເປັນໄມ້ຍືນຕົ້ນຂຽວຕະຫຼອດປີ, ສູງເຖິງ 12-15 ມ. ລໍາຕົ້ນ ຊື່ ແລະ ຍາວກົມ, ເຮືອນຍອດເປັນຮູບໄຂ່. ເປືອກ ຂອງຕົ້ນອ່ອນສີເທົາແກມສີຂາວ, ກ້ຽງ ຫຼື ແຕກເປັນຮ່ອງຍາວຕື້ນໆ, ເປືອກຂອງຕົ້ນແກ່ສີນໍ້າຕານດໍາອົມເທົາ, ແຕກເປັນຮ່ອງເລິກ. ເປືອກໃນເປັນສີນໍາຕານສົ້ມ. ມີນໍ້າຢາງ ເປັນສີເທົາເມື່ອແຫ້ງ, ມີກິ່ນຫອມ. ໃບ ດ່ຽວ, ຮຽງສະຫຼັບ, ຮູບຂອບຂະໜານ ຫຼື ຮູບໄຂ່ປີ້ນ, ປາຍໃບແຫຼມສັ້ນ, ກົກໃບມົນ, ຂອບໃບລຽບ. ໃບແກ່ມີຂົນສີເຫຼືອງຢູ່ດ້ານລຸ່ມ. ຊໍ່ດອກ  ແບບກະຈາຍ, ກາບດອກ ມີ 5 ກາບ, ມີຂົນ. ກີບດອກ ມີ 5 ກີບ, ດອກສີ ຂາວຈາງ. ເກສອນຜູ້ 25-35 ອັນ (ອອກດອກແມ່ນແຕ່ເດືອນພະຈິກ-ເດືອນ ກຸມພາ). ໝາກ ມົນກົມ,  ມີຂົນ, ມີປີກ 5 ປີກ, 2 ປີກຮຽວຍາວ  (ອອກໝາກ ມີນາ-ເມສາ).

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ເນື້ອໄມ້ບາກ ມີສີເຫຼືອງ ປົນສີນໍ້າຕານ ຫາສີນໍ້າຕານຄໍ້າ, ສ້ຽນຊື່, ເນື້ອໄມ້ຫຍາບແຕ່ສະໝໍ່າສະເໝີ ແລະ ແຂງປານກາງ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15.  ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ເກືອບທັງໝົດ ແລະ ພໍຣ໌ແຝດ (Multiple pore) ເລັກນ້ອຍ, ການກະຈາຍເປັນແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດນ້ອຍ ພາຍໃນມີສານສະກັດ ແບບ Tylose, ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດເປັນເສັ້ນໃຫຍ່, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse Parenchyma).

7. ການນໍາໃຊ້: ນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການກໍ່ສ້າງທຸກປະເພດເຮືອນຊານ, ແປ້ນປູ, ໄມ້ອັດ, ໄມ້ຝານ ເຟີນີເຈີຕ່າງໆ ທີ່ເປັນຜະລິດຕະພັນໄມ້ສໍາລັບການໃຊ້ໃນເຮືອນ, ນໍາໃຊ້ເປັນແປ້ນໄມ້ເຮັດແມ່ແບບເທຊີມັງ, ໃຊ້ເປັນວັດສະດຸໃນການກໍ່ສ້າງ ເຊັ່ນ: ເຮັດຄານເຮືອນ, ປູພື້ນ ແລະ ໄມ້ແອ້ມຝາ, ແປ້ນໄມ້ອັດ.
8. ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ພົບເຫັນໃນປ່າດົງດິບທີ່ຊຸ່ມຊື່ນ ຫຼື ຂ້ອນຂ້າງແຫ້ງ, ປ່າໂປ່ງ, ໃນພື້ນທີ່ທົ່ງພຽງ ແລະ ຕາມເນີນພູ, ມັກຈະເກີດຢູ່ແຄມນໍ້າ, ທີ່ມີຄວາມສູງຈາກລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລເຖິງ 500 ມ.
9. ການກະຈາຍພັນ: ມ່ຽນມ້າ, ໄທ, ຫວຽດນາມ, ກໍາປູເຈັ້ຍ, ມາເລເຊຍ, ອິນໂດເນເຊຍ, ຟິລິບປິນ. ສໍາລັບ

ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຫຼາຍຢູ່ ແຂວງຫຼວງພະບາງ, ໄຊຍະບູລີ, ແລະ ບັນດາແຂວງພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕ້.

10. ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດ II ຂອງບັນຊີສະບັບເລກທີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້, ເປັນ EN ຂອງ Red list of IUCN.
11. ໝາຍເຫດ: ລໍາຕົ້ນຕັ້ງຊື່ ມີສີມົ່ນແກມສີຂາວ ລໍາຕົ້ນມັກມີນໍ້າຢາງ ໃບຮູບຮີ ຫຼັງໃບຂຽວຈາງ ຊໍ່ດອກນ້ອຍ ປີກ ໝາກບິດກັນ
12. ເອກະສານອ້າງອີງ

ພືດຕຕະກຸນໄມ້ຍາງຂອງລາວ, ສາດສະດາຈານ ບົວໄຂຄອນ ສະແຫວງສຶກສາ, ສາດສະດາຈານ ຊູນ ວີດານ,1997

Chika Kameda, Viengsamone Thammavong, Souphachay Phouphasouk, (2019). A Field Guide

To Forest Trees and Plants for Forestry of Central Laos. Faculty of Forest Science,

National University of Laos.

Forest Research Institute Malasia, (2019). Equivalent Timber Name in Asian.

Mersawa (Anisoptera costata)