ຍົມຫອມ

1. ລະຫັດ: LT0829
2. ຊື່ລາວ: ຍົມຫອມ
3. ຊື່ວິທະຍາສາດ: Toona ciliataRoem.
4. ຕະກຸນ: MELIACEAE
5. ຊື່ການຄ້າ: NGOM TOUNG (LA), LA KHET QUA NHO (VN), RED CEDAR (TH), SURIAN (MY), THITKADO (MM)
6. ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

 

ໄມ້ຍົມຫອມ ເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນອຫຼົ່ນໃບຕາມລະດູການ, ສູງເຖິງ 40 ມ. ລຳຕົ້ນ ຊື່, ກົມ, ມັກເປັນພຶງ ເມື່ອຕົ້ນໃຫຍ່ເຕັມທີ່, ເປືອກ ເປືອກນອກ ສີຂີ້ເຖົ່າປົນສີນໍ້າຕານ, ແຕກເປັນເກັດສີ່ຫຼ່ຽມ, ເປືອກໃນ ສີສົ້ມປົນສີນໍ້າຕານ. ໃບ ໃບປະສົມຂົນນົກປາຍຄູ່ຊັ້ນດຽວ, ໃບຍ່ອຍ ຈັບແບບຮຽງສະຫຼັບ ຫຼື ເກືອບກົງກັນຂ້າມ, ຮູບໄຂ່ແຄບ, ກົກໃບບ້ຽວ, ປາຍໃບຮຽວແຫລມ, ຂອບໃບແກ່ລຽບ. ຊໍ່ດອກ ແຕກຂະແໜງ, ອອກຕາມງ່າມໃບ, ດອກ ສີຂາວ, ກາບດອກ 5 ກາບ, ປາຍກາບມົນ, ກີບດອກ ກົກກີບຕິດກັນ, ປາຍກີບແຍກເປັນ 5 ກີບ,  ເກສອນຜູ້ມີ 5 ອັນ. ໝາກ  ຮູບຮີ, ໝ!ກແກ່ ສີນໍ້າຕານເຂັ້ມ ຫຼື ຂ້ອນຂ້າງດໍາ, ແຕກເປັນ 5 ສ່ວນ. ແກ່ນ ມີປີກບາງໆຢູ່ 2 ສົ້ນ.

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ເນື້ອໄມ້ຍົມຫອມຍອດແດງມີຂີ້ເທົ່າ, ເປັນມັນເຫຼື້ອມ, ສຽ້ນຊື່, ໜຽວອ່ອນ, ຜິວໄມ້ລຽບ ແລະ ມີກິນຫອມ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Ha ndlens) ຂະໜາດ 10-15 ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນແບບ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ເປັນສ່ວນຫຼາຍ ແລະ ຄູ່ແຝດ (Multiple pore),  ການກະຈາຍເປັນແບບເຄິ່ງວົງປີ (ວົງປີເຫັນບໍ່ຊັດເຈນ) (Semi ring porous) ເຖິງແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດໃຫຍ່ ຢູ່ພາຍໃນມີສານຕົກຄ້າງ ຫຼື ສານສະກັດ ແບບ Deposit and tylose ເກືອບທຸກຈຸລັງ, ເສັ້ນເຣ (Ray) ເຫັນຊັດເຈນ ມີສີແຈ້ງກ່ວາສີພື້ນ, ພາເຣງຄິມາ ແບບ ອ້ອມຮອບພໍຣ໌ (Parenchyma) ແບບຕົ້ນລະດູ ( initial) ແຕ່ບໍ່ຄ່ອຍຕິດຕໍ່ກັນຕະຫຼອດ

7. ການນໍາໃຊ້: ເນື້ອໄມ້ໃຊ້ສຳລັບ ວຽກງານກໍ່ສ້າງເຮືອນ, ເຮືອ, ເຮັດເຄື່ອງຕົບແຕ່ງພາຍໃນ, ເຄື່ອງດົນຕີ, ໄມ້ອັດ, ໄມ້ຝານ, ແກະສະຫຼັກ, ສໍ. ເຮັດສີຍ້ອມຜ້າ. ເປືອກໃຊ້ເຮັດໜັງຟອກ ເຮັດກະເປົາ, ເຮັດເຊືອກ, ເປືອກໃຊ້ເປັນຢາພື້ນເມືອງ ແກ້ ໂລກບິດ, ຢາຊູກຳລັງ, ບາດແຜ.
8. ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ໄມ້ມືພົບເຫັນໃນປ່າຂັ້ນໜຶ່ງ, ປ່າຂັ້ນສອງຊຸ່ມຊື່ນ, ປ່າດົງດິບຊຸ່ມຊື່ນ, ປ່າຮ່ອມພູ, ແຄມນໍ້າ ທີ່ມີຄວາມສູງຈາກລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລເຖີງ 1500 ມ.
9. ການກະຈາຍພັນ: ໄທ, ມ້ຽນມ່າ, ຫວຽດນາມ, ມາເລເຊຍ. ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່ ແຂວງ ຊຽງຂວາງ
10. ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດ II ຂອງບັນຊີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ເປັນຊະນິດມີທົ່ວໄປ LC ຂອງ Red list of IUCN.
11. ໝາຍເຫດ: ໄມ້ມືສາມາດຈໍາແນກໄດ້ງ່າຍ ໂດຍສັງເກດເບີ່ງເປືອກນອກ ສີຂີ້ເຖົ່າປົນສີນໍ້າຕານ, ແຕກເປັນເກັດສີ່ຫຼ່ຽມ, ເປືອກໃນ ສີສົ້ມປົນສີນໍ້າຕານ, ດອກ ສີຂາວ.
12. ເອກະສານອ້າງອີງ

ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, 2021. ຂໍ້ຕົກລົງ ວ່າດ້ວຍການກຳນົດບັນຊີໄມ້ I, II ແລະ III ສະບັບເລກ 0448/ກປ, ລົງວັນທີ 6 ເມສາ 2021.

https://www.prota4u.org/database/protav8.asp?g=pe&p=Toona+ciliata+M.Roem

Lehmann, Greijmans & Shenman, 2003. Field guide to Forests and Trees of the Central Highlands of Xieng Khouang Lao P.D.R.

Simon Gardner and at all, 2000. A Field Guide to Forest Trees of Northern Thailand.

https://www.iucnredlist.org/search?query=Toona%20ciliata&searchType=species