ຊໍ້ໃບໄຂ່

ລະຫັດ: LT0448
ຊື່ລາວ: ຊໍ້ໃບໄຂ່
ຊື່ວິທະຍາສາດ: Gmelina racemosa (Lour.) Merr.
ຕະກຸນ: LAMIACEAE
ຊື່ການຄ້າ (Trade names) : XOR BAI KHAI (LA)
Common names:

ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ເປັນໄມ້ຕົ້ນສູງ ມີຄວາມສູງ 5 ມ. ເປືອກແຕກເປັນຮອງຕື້ນໆ, ເປືອກມີສີເທົ່າເຂັ້ມ, ເປືອກດ້ານໃນເປັນສີເທົ່າປົນນໍ້າຕານ, ກິ່ງ-ງ່າອ່ອນມີ 4 ລ່ຽມ, ມີຂົນປົກຫຸ້ມສີຂີ້ເຖົ່າປົນນໍ້າຕານອ່ອນ. ໃບ: ໃບດ່ຽວອອກລຽງກົງກັນຂ້າມກັນ, ໃບເປັນຮູບໄຂ່ກວ້າງ, ປາຍແຫຼມ ຫຼື ແຫຼມຍາວ, ກົກໃບສ້ວຍແຫຼມຫຼືມົນ, ຂອບໃບລຽບ. ໃບອ່ອນມີສີແດງ ຫຼື ສີຂຽວອ່ອນ, ກ້ຽງ. ໃບແກ່: ໜ້າໃບຂຽວເຂັ້ມ,ກ້ຽງເຫຼື້ອມ, ຫຼັງໃບມີສີຂີ້ເຖົ່າປົນສີຂຽວ, ກ້ານໃບຮຽວສີຂຽວ, ມີຕ່ອມ 1 ຄູ່ ຢູ່ທາງໜ້າໃບສີຂຽວ. ດອກ: ດອກເປັນຊໍ່ແບບແຍກຂະແໜງ, ອອກທີ່ປາຍກິ່ງ, ໃບຊ້ອນດອກຮູບແຖບລົ່ນໄວ, ກີບລ້ຽງສີຂຽວອ່ອນ ປາຍຕັດເປັນແຊັກຕື້ນໆ, ດອກຄ້າຍຮູບປາກເປີດ ມີຂົນສັ້ນນຸ້ມ, ດ້ານນອກມີສີຂາວອົມມ່ວງ, ດ້ານໃນສີມ່ວງຈາງ, ປາຍກີບສີເຫຼືອງເຂັ້ມ ປາຍແຍກເປັນ 5 ກີບ ຂະໜາດເທົ່າໆ ກັນ, ປາຍກີບກົມ, ເກສອນຜູ້ຍື່ນພົ້ນປາກຫຼອດກີບລ້ຽງເລັກນ້ອຍ, ຮັ່ງໄຂ່ ຮູບໄຂ່ມີຂົນສັ້ນນຸ້ມ. ໝາກ: ໝາກມີເນື້ອເປັນຮູບໄຂ່, ສີຂຽວອ່ອນ, ໝາກສຸກສີເຫຼືອງ, ມີເມັດດຽວແຂງ.

ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ລັກສະນະເນື້ອໄມ້ຊໍ້ ມີສີຂີ້ເທົ່າປົນເຫຼືອງອ່ອນອອກຂາວ, ສ້ຽນສົນເລັກໜ້ອຍ, ເນື່ີອໄມ້ລະອຽດ. ລັກສະນະໂຄງສ້າງເນື້ອໄມ້ໃນດ້ານໜ້າຕັດຂວາງ ຈຸລັງ Vessels ມີຂະໜາດໃຫຍ່ເຊີ່ງບໍ່ສາມາເຫັນໄດ້ດ້ວຍຕາເປົ່າ, ກະຈາຍແບບ Diffuse porous wood (ບໍ່ເຫັນວົງປີ), ການຮຽງຕົວແບບຂອງຈຸລັງ Vessels ເປັນແບບດ່ຽວ (Solitary) ແລະ ແບບແຝດ (Multiple), ຢູ່ພາຍໃນຈຸລັງ Vessels ມີສານສະກັດ Tylose ບັນຈຸຢູ່ Vessels ໃນບາງຈຸລັງ. ຈຸລັງ Parenchyma ທີ່ມີໃນໄມ້ຊໍ້ ເປັນແບບຕິດພັນກັບ Vessel ໃນຮູບແບບອ້ອມຮອບກັບ Vessel (Vasicentric) ແລະ ແບບປີກ (Aliform) ຈຸລັງ Ray ສາມາດເຫັນຊັດເຈນໃນ ກ້ອງ Macroscope LED Light (ບໍ່ສາມາດເຫັນໄດ້ດ້ວຍຕາເປົ່າ).

ການນໍາໃຊ້: ເປັນໄມ້ເນື້ື້ອດີແຂງ ແລະ ທົນທານ, ເພິ່ນນໍາໃຊ້ເຮັດເຮືອ, ເຮືອນ, ສ້າງຂົວ ແລະ ເຮັດເຄື່ອງມື.
ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ພົບຢູ່ໃນປ່າດົງດິບແລ້ງ, ພື້ນທີ່ເປີດເປັນປ່າປະສົມ, ປ່າດົງດິບ.
ການກະຈາຍພັນ: ແມ່ນຊະນິດທີ່ພົບເຫັນຢູ່ປະເທດ ຈີນ , ໄທ, ເຂດອາຊີຕາເວັນອອກ, ແລະ ຫວຽດນາມ. ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່: ແຂວງ ຄໍາມ່ວນ.
ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດບໍຢູ່ໃນບັນຊີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ເປັນ VU ຂອງ Red list of IUCN.
ໝາຍເຫດ: ຈະສັງເກດໄດ້ງ່າຍ, ໃບເປັນຮູບໄຂ່ກວ້າງ, ປາຍແຫຼມ ຫຼື ແຫຼມຍາວ. ກິ່ງງ່າອ່ອນມີ 4 ລ່ຽມ, ມີຂົນປົກຫຸ້ມສີຂີ້ເຖົ່າປົນນໍ້າຕານອ່ອນ, ກ້ານໃບຮຽວສີຂຽວ, ມີຕ່ອມ 1 ຄູ່ ຢູ່ທາງໜ້າໃບສີຂຽວ.
ເອກະສານອ້າງອີງ