ຊໍ້ໃບມົນ

1. ລະຫັດ: LT0446
2. ຊື່ລາວ: ຊໍ້ໃບມົນ
3. ຊື່ວິທະຍາສາດ: Gmelina arborea Roxb. ex Sm.
4. ຕະກຸນ: LAMIACEAE
5. ຊື່ການຄ້າ (Trade names): BEECHWOOD (TH), GMELINA (PH), YEMANE (MM,PH), XOR BAI MON (LA)
   Common names: Gamari

6. ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ໄມ້ຢືນຕົ້ນຜັດປ່ຽນໃບສູງເຖິງ 25 ແມັດ, ມີເຮືອນຍອດບໍ່ສະໝໍ່າສະເໝີ. ເປືອກ ສີນໍ້າຕານຫາສີຂີ້ເຖົ່າ, ລຽບ ຫຼື ມີຮອຍແຕກເລັກນ້ອຍ. ເປືອກໃນສີຂາວເຫຼືອງ. ກິ່ງ-ງ່າ ອ່ອນມີ 4 ລ່ຽມ, ມີຂົນປົກຫຸ້ມສີເຫຼືອງກາຍເປັນສີເຫຼືອງອົມສີນໍ້າຕານ. ໃບ: ໃບດ່ຽວ, ຮຽງກົງກັນຂ້າມ, ຮູບໄຂ່ກວ້າງຫາຮູບຫົວໃຈ, ປາຍແຫຼມຫາປາຍແຫຼມສັ້ນ ແລະ ບໍ່ສະໝໍ່າສະເໝີ ຫຼື ຖານຮູບຫົວໃຈເລັກນ້ອຍ, ຂອບໃບລຽບ, ມີຕ່ອມ 2–6 ຢູ່ທາງໜ້າໃບ. ດອກ: ຊໍ່ດອກກະຈຸກຍ່ອຍມີ 1-3 ດອກ. ກາບດອກເປັນຮູບຈອກ, ມີຂົນ. ກີບໃນຮູບກົມມີ 5 ແສກບໍ່ເທົ່າກັນ, ແສກກາງຢູ່ດ້ານລຸ່ມໃຫຍ່ກວ່າອັນອື່ນ. ເກສອນຜູ້ 4 ອັນ. ການອອກດອກ: ເດືອນເມສາ-ເດືອນມິຖຸນາ. ໝາກ: ມີເນື້ອເປັນຮູບມົນກົມຫຼືຮູບໄຂ່, ກ້ຽງ ແລະ ເຫຼື້ອມເປັນເງົາ, ມີກາບດອກຕິດຢູ່, ເມື່ອສຸກແລ້ວສີເຫຼືອງ, ສາມາດກິນໄດ້. ແກ່ນມີ 1-2 ເມັດ. ການອອກໝາກ: ເດືອນຕຸລາ-ເດືອນທັນວາ.

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ມອກໄມ້ ແລະ ແກນໄມ້ມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນເລັກນ້ອຍ. ມອກໄມ້ມີສີຂາວ, ສີນໍ້າຕານອ່ອນໆ ປົນເຫຼືອງ ແກນໄມ້ມີສີນໍ້າຕານປົນເຫຼືອງ ແລະ ມີສີເທົາປົນເຫລືອງ, ເນື້ອໄມ້ຂ້ອນຂ້າງລະອຽດ ແລະ ບໍ່ກ້ຽງດີ ບໍ່ສະໝໍ່າສະເໝີປານໃດ ເປັນໄມ້ສ້ຽນຫາສ້ຽນສົນເລັກນ້ອຍ. ຄຸນສົມບັດດ້ານແຮງກົ່ງ: 1172 kg/cm2, ຄວາມໜາ ແໜ້ນ: 800 kg/m3 ແລະ ຄວາມທົນທານຕາມທໍາມະຊາດ: 7 ປີ

ຈຸລັງ Vessels ມີຂະໜາດປານກາງ ມີຈໍານວນຫລາຍກະຈາຍແບບ Diffuse porous wood, ຮຽງຕົວແບບ Solitary ແລະ radial multiple of ພາຍໃນມີສານສະກັດແບບ Tylose ມີຢູ່ບາງຈໍານວນ. ຈຸລັງ Parenchyma ຮຽງຕົວແບບ Paratracheal scanty, Unilaterally, vasicentric ຫາ Aliform ແລະ ແບບ Apotracheal diffuse.

7. ການນໍາໃຊ້: ເປັນໄມ້ເນື້ື້ອອ່ອນ ໄມ້ຊະນິດນີ້ຍັງຖືກໃຊ້ເປັນໄມ້ປະດັບໃນການຈັດສວນ. ເນື້ອໄມ້ແມ່ນເໝາະສົມ ການແກະສະຫຼັກ, ເຄື່ອງເຟີນີເຈີ. ນອກຈາກນັ້ນ, ຖືກນໍາໃຊ້ ສໍາລັບເຄື່ອງດົນຕີ, ໄມ້ຂີດໄຟ, ໄມ້ອັດ, ໃຊ້ເຮັດເຍື່ອເຈັ້ຍ, ໄມ້ສ່ວນຫຼາຍມັກໃຊ້ເຮັດຟືນ ແລະ ຖ່ານ. ໝາກ ແລະ ເປືອກມີຄຸນສົມບັດເປັນຢາແກ້ໄຂ້, ເປືອກໃຊ້ສໍາລັບຟອກໜັງ ແລະ ສີຍ້ອມຜ້າ.
8. ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ພົບຢູ່ໃນປ່າປ່ຽນໃບປະສົມ, ປ່າໂຄກ, ໃນທີ່ຮາບພຽງແລະຢູ່ຕາມເນີນພູ, ໃນປ່າໄມ້ເຂດຮ້ອນ ແລະ ປ່າດົງດິບຂັ້ນສອງ.
9. ການກະຈາຍພັນ: ແມ່ນຊະນິດທີ່ພົບເຫັນຢູ່ປະເທດ ປາກີດສະຖານ, ສີລັງກາ, ອິນເດຍ, ມຽນມາ, ມາເລເຊຍ, ຈີນ, ຫວຽດນາມ, ແລະ ປູກຢູ່ຫຼາຍປະເທດໃນອາຊີ, ອາຟຣິກາ, ບຣາຊິນ. ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່: ແຂວງ ຫຼວງພະບາງ, ໄຊຍະບູລີ, ແລະ  ແຂວງ ອັດຕະປື.
10. ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດ II ຂອງບັນຊີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ເປັນ ? ຂອງ Red list of IUCN.
11. ໝາຍເຫດ: ຈະຈໍາແນກໄດ້ງ່າຍໄມ້ຊໍ່ໃບມົນ, ມີຕ່ອມ 1 ຄູ່ຢູ່ທາງເທິງກ້ານໃບທີ່ໂຄນໃບ, ກິ່ງງ່າອ່ອນມີ 4 ລ່ຽມ ປາຍແຫຼມຫາປາຍແຫຼມສັ້ນ ແລະ ບໍ່ສະໝໍ່າສະເໝີຫຼືຖານຮູບຫົວໃຈເລັກນ້ອຍ, ມີການປູກຢ່າງກວ້າງຂວາງຢູ່ໃນບາງປະເທດ ແຕ່ບໍ່ຄ່ອຍມີຢູ່ໃນລາວ.
12. ເອກະສານອ້າງອີງ

Forest Research Institute Malasia, (2019). Equivalent Timber Name in Asian.

Chika Kameda, Viengsamone Thammavong, Souphachay Phouphasouk, (2019). A Field

Guide to Forest Trees and Plants for Forestry of Central Laos. Faculty of Forest Science, National University of Laos.

http://www.dnp.go.th/botany/PDF/publications/saranukrom.pdf

https://padme.rbge.org.uk/laos/list/Labiatae

https://www.prota4u.org/database/protav8.asp?g=pe&p=Gmelina+arborea+Roxb.+ex+Sm

http://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77159191-1

Melina, Gmelina (Gmelina arborea)

https://www.researchgate.net/publication/233639651_Trees_of_Laos_and_Vietnam_A_Field_Guide_to_100_Economically_or_Ecologically_Important_Species

https://www.doa.go.th/pvp/wp-content/uploads/2020/04/woods-identification.pdf