- ລະຫັດ: LT0181
- ຊື່ລາວ: ກໍ່ແດງ
- ຊື່ວິທະຍາສາດ: Castanea henryi (Skan) Rehder & E.H.Wilson
- ຕະກຸນ: FAGACEAE
- ຊື່ການຄ້າ (Trade names): KOR DEANG (LA)
Common names: Henry Chesnutt
- ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)
- ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ
ເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນສູງເຖິງ 10 ມ, ລຳຕົ້ນຊື່, ເປືອກສີນໍ້າຕານປົນສີຂີ້ເຖົ່າ; ເປືອກລອກເເປັນແຜ່ນ ໃບ: ໃບດ່ຽວ ລຽງສະລັບ, ໃບອ່ອນສີແດງ, ໃບແກ່ໜ້າໃບສີຂຽວເຂັ້ມເຫຼື້ອມ, ຫຼັງໃບສີທອງເຫຼື້ອມ ໃບຮູບຂອບຂະໜານ ຫຼືຮູບໄຂ່, ຂອບໃບເປັນແຂ້ວເລື່ອຍ, ປາຍສ້ວຍແຫຼມຍາວ. ດອກ: ຊໍ່ດອກຜູ້ 5-16 ຊມ. ດອກສີຂາວ, ມີໜາມສັ້ນ, ດອກເປັນຮວງຍາວ ລວມທັງມີໃບຊ້ອນດອກ, ປົກຄຸມດ້ວຍກ້ານໃບທີ່ມີຂົນອ່ອນເລັກນ້ອຍ. ການອອກດອກ: ເດືອນພຶດສະພາ-ເດືືອນກໍລະກົດ. ໝາກ: ອອກເປັນພົ້ວຕາມກິ່ງງ່າ, ໝາກຮູບກົມ,ຮູບໄຂ່, ໝາກອ່ອນມີເປືອກຫຸ້ມໝາກມີໜາມແຫຼມສີຂຽວ, ໝາກແຫ້ງໜາມແຫຼມສີແດງ. ການອອກໝາກ: ເດືືອນກັນຍາ-ເດືອນຕຸລາ.
- ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້
ເນື້ອໄມ້ກໍ່ແດງມີສີນໍ້າຕານແດງ ສ້ຽນຊື່ ຫຼື ສົນເລັກນ້ອຍເນື້ອໄມ້ຂ້ອນຂ້າງຫຍາບ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15 ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເກືອບທັງໝົດເປັນແບບ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ແລະ ມີພໍຣ໌ຄູ່ແຝດ (Multiple pore) ປະປົນເລັກນ້ອຍ ຮຽງຕົວ ແບບລູກໂສ້ ແລະ ບາງຈໍານວນ ສະຫຼຽງກັບເຣ (Oblique), ການກະຈາຍເປັນແບບມີວົງປີ (Ring porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດໃຫຍ່ໃນເນື້ອໄມ້ຕົ້ນລະດູ ມີຂະໜາດແຕກໂຕນຈາກເຂດເນື້ອໄມ້ທ້າຍລະດູ, ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດເຈນ ມີສານສະກັດແບບ (Deposit) ເປັນສີຂາວແຊກຢູ່ໃນເສັ້ນເຣ, ພາເຣງຄິມາ ແບບ Aboxial or unilaterally Parenchyma and Diffuse in aggregate Parenchyma.
- ການນໍາໃຊ້: ເປັນໄມ້ເນື້ື້ອແຂງ, ເພິ່ນນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການເຮັດໄມ້ຟືນ, ຫຼັກຮົ້ວ, ໝາກສາມດກິນໄດ້:
- ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ເພິ່ນມັກພົບເຫັນຢູ່ຕາມປ່າດິບແລ້ງ ແລະ ປ່າດິບຊື້ນ ເຂດສູງ ບໍລິເວນເປີ້ນພູ ແລະ ສັນພູຕໍ່າ, ປ່າທີ່ອຸດົມສົມບູນ, ຢູ່ດິນທີ່ມີຄວາມຊຸ່ມ. ຄວາມສູງຈາກລະດັບນໍ້າທະເລ 1130 ມ ຂື້້ນໄປ.
- ການກະຈາຍພັນ: ແມ່ນຊະນິດທີ່ພົບເຫັນຢູ່ ເຂດປະເທດອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ພາກໃຕ້ຂອງ ສປ ຈີນ . ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່ ພາກກາງ ແລະ ພາກເໜືອ ເຊັ່ນ: ຫົວພັນ.
- ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ປະເພດ II ຂອງບັນຊີ 0448 ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້.
- ໝາຍເຫດ: ສາມາດສັງເກດເຫັນໄດ້ງ່າຍຫຼັງໃບແກ່ເປັນສີທອງເຫຼື້ອມ, ໃບອ່ອນເປັນສີແດງ, ໝາກມີໜາມແຫຼມ.
- ເອກະສານອ້າງອີງ
https://padme.rbge.org.uk/laos/list/
http://temperate.theferns.info/plant/Castanea+henryi
http://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:358295-1
http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200006225