- ລະຫັດ: LT0581
- ຊື່ລາວ: ກະທ່ອນ, ຄໍາພີ້ຈັ່ນ
- ຊື່ວິທະຍາສາດ: Millettia erythrocalyx Gagnep.
- ຕະກຸນ: FABACEAE
- ຊື່ການຄ້າ: KA THONE
- ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)
- ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ
ໄມ້ຢືນຕົ້ນ, ສູງເຖິງ 15 ມ. ລຳຕົ້ນກົມ, ເປືອກສີນ້ຳຕານປົນສີດຳ, ກິ່ງງ່າມີຮອຍແຕກ. ໃບປະສົມແບບຂົນນົກ, ຈັບແບບສະຫຼັບ, ໃບອ່ອນສີເຫຼືອງອ່ອນ, ໃບຍ່ອຍມີ 7–11 ໃບ, ຮູບໄຂ່ຫາຮູບຫອກ ຫຼື ຮູບຮີຫາຮູບຫອກ, ໂຄນໃບຮູບຫົວໃຈແຄບ, ຂອບໃບລຽບ, ປາຍໃບຮຽວຍາວເປັນຫາງ. ຊໍ່ດອກແບບກະຈະ, ອອກຕາມງ່າມໃບໃກ້ຍອດ, ຕາໜື່ງເກີດ 2–3 ດອກ. ໝາກເປັນຝັກແປ, ຮູບຫອກປິ້ນ, ສີຂຽວ.
- ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້
ເນື້ອໄມ້ປະດົງເຫຼືອງ ມີສີເຫຼືອງ ຫຼື ເຫຼືອງອົມນໍ້າຕານ ມີລາຍສີເຫຼືອງອ່ອນອອກຂາວ ແລະ ສີນໍ້າຕານເຂັ້ມ (ລາຍຫວາຍ)ສ້ຽນຊື່ ເປັນຄື້ນ, ເນື້ອໄມ້ຂ້ອນຂ້າງລະອຽດເປັນມັນວາວ ໜັກ ແຂງ ໜຽວ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15. ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ແລະ ແບບຄູ່ແຝດ (Multiple pore) ແບບການຮຽງຕົວແບບບໍ່ເດັ່ນຊັດ , ການກະຈາຍເປັນແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດນ້ອຍຫາປານກາງ ພາຍໃນມີສານສະກັດ ແບບ Deposit ສີຂາວຢູ່ບາງຈຸລັງ, ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດເຈນເປັນເສັ້ນຖີ່ໆ, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບ ເປັນແຖບກ້ວາງເຫັນຊັດເຈນ (Broad conspicuous Banded Parenchyma).
- ການນໍາໃຊ້: ມອກໄມ້ສີເຫຼືອງອ່ອນ, ແກນໄມ້ສີເຫຼືອງປົນສີນ້ຳຕານ ມີເນື້ອໄມ້ແຂງໃນການນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການກໍ່ສ້າງເຮືອນຊານ, ເຮັດເຄື່ອງເຟີນີເຈີຕ່າງໆ ຫຼື ແກະສະຫຼັກຕ່າງໆ.
- ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ພົບເຫັນໃນປ່າປະສົມ, ປ່າໂຄກ, ທີ່ມີຄວາມສູງຈາກລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລ 600–700 ມ.
- ການກະຈາຍພັນ: ພົບຢູ່ປະເທດຈີນ, ໄທ, ຫວຽດນາມ, ກຳປູເຈຍ. ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່ ແຂວງໄຊຍະບູລີ, ສະຫວັນນາເຂດ, ອັດຕະປື.
- ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນໄມ້ທີ່ພົບເຫັນຫຼາຍຕາມເຂດປ່າປະສົມ, ປ່າໂຄກ ແຕ່ໃນປັດຈຸບັນຈໍານວນປະຊາກອນໃນທຳມະຊາດແມ່ນໜ້ອຍລົງຫຼາຍ ເນື່ອງຈາກວ່າໄມ້ໃຫຍ່ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຖືກຕັດເພື່ອເອົາເນື້ອໄມ້ທີ່ແຂງ, ສວຍງາມ ແລະ ມີຄຸນຄ່າໄປໃຊ້ເຮັດເຮືອນ ຫຼື ເຄື່ອງເຟີນີເຈີຕ່າງໆ ຕາມການນິຍົມຂອງສັງຄົມ.
- ໝາຍເຫດ: ໄມ້ປະດົງເຫຼືອງສາມາດຈໍາແນກໄດ້ງ່າຍ ໂດຍສັງເກດເບິ່ງໃບເປັນໃບປະສົມແບບຂົນນົກ, ໃບອ່ອນສີເຫຼືອງອ່ອນ, ມີໃບຍ່ອຍ 7–11 ໃບ, ຊໍ່ດອກຕາໜຶ່ງມີ 2–3 ດອກ, ໝາກເປັນຝັກແປ, ຮູບຫອກປິ້ນ, ເນື້ອໄມ້ສີເຫຼືອງ.
- ເອກະສານອ້າງອີງ
Forest Research Institute Malasia, (2019). Equivalent Timber Name in Asian.
https://padme.rbge.org.uk/laos/list/Leguminosae/Millettia
http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=242302012
https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.specimen.p02753316