ກະດອງ

1. ລະຫັດ: LT0647
2. ຊື່ລາວ: ກະດອງ, ຮີ້ງອອງ
3. ຊື່ວິທະຍາສາດ: Podocarpus neriifolius Don
4. ຕະກຸນ: PODOCARPACEAE
5. ຊື່ການຄ້າ: KA DONG, HING-ONG (LA), BLACK PINE, PODOCARP (TH), THITMIN-PO (MM), THONG TRE (VN)
6. ພັນລະນາລັກສະນະພືດສາດ (botanical description: morphology ແລະ anatomy)

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍນອກ

ໄມ້ກະດອງ ເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນສູງເຖິງ 35 ມ. ລຳຕົ້ນ ຊື່, ຮູບທໍ່ກົມ. ເປືອກ ສີນໍ້າຕານ ປົນສີຂີ້ເຖົ່າ, ລອກອອກເປັນແຜ່ນຕາມທາງຍາວຂອງລໍາຕົ້ນ. ກີ່ງງ່າແຜ່ອອກ ຫຼື ຕັ້ງຂື້ນ. ໃບ ດ່ຽວ, ລຽງສະຫຼັບ, ຮູບຮີ ຫຼື ຮູບໃບຫອກ, ປົກກະຕິຈະໂຄ້ງເລັກນ້ອຍ, ມີລັກສະນະເປັນໜັງ, ເສັ້ນກາງໃບດ້ານລຸ່ມຍົກສູງຂື້ນເລັກນ້ອຍ, ກົກໃບຮູບຫຼີ້ມ, ປາຍໃບແຫຼມຍາວ. ໃບອ່ອນກວ້າງກວ່າ, ປາຍໃບປູ້ມີຕິ່ງແຫຼມ. ໂຄນດອກ ເພດຜູ້ດ່ຽວ ຫຼື ເປັນຈຸ້ມ 2 ຫາ 4 ອັນ, ໂດຍປົກກະຕິບໍ່ມີກ້ານດອກ, ມີໃບຊ້ອນດອກດອກຈຳນວນຫຼາຍ, ຈັດລຽງເປັນແບບວຽນສະຫຼັບຮອບກີ່ງ. ໂຄນດອກເພດແມ່ ອອກດ່ຽວ, ອອກທາງຂ້າງ. ຖານຮອງດອກສີີແດງປົນສົ້ມ. ໂຄນໝາກ ຮູບໄຂ່. ແກ່ນ ແກ່ສີຂຽວ ຫາ ມ່ວງ, ຊັ້ນນອກມີເນື້ອສົດ ຫຼື ເນື້ອເຫຍື່ອຍຫໍ່ຫຸ່ມ, ຊັ້ນກາງ ແຂງເໝືອນຫີນ, ຊັ້ນໃນ ເປັນແຜ່ນເໝືອນເຈັ້ຍ.

• ລັກສະນະໂຄງສ້າງພາຍໃນເນື້ອໄມ້

ເນື້ອໄມ້ກະດອງມີສີເທົາ ສ້ຽນຊື່ ຫຼື ສົນເລັກນ້ອຍ. ລັກສະນະທາງກາຍວິພາກທີ່ເຫັນໄດ້ດ້ວຍແວ່ນຂະຫຍາຍ (Handlens) ຂະໜາດ 10-15 ເທົ່າ ພໍຣ໌ (Pore) ເປັນແບບ ພໍຣ໌ດ່ຽວ (Solitary pore) ແລະ ຄູ່ 2-3 ຈຸລັງ  (Multiple pore), ການກະຈາຍເປັນແບບກະຈັດກະຈາຍ (Diffuse porous), ພໍຣ໌ມີຂະໜາດປານກາງ ພາຍໃນມີສານສະກັດ ແບບ tylose, ເສັ້ນ (Ray) ເຫັນຊັດເຈນ, ພາເຣງຄິມາ (Parenchyma) ແບບ Diffuse ແລະ Scanty Parenchyma.

7. ການນໍາໃຊ້: ເນື້ອໄມ້ລະອຽດ, ມີຄວາມທົນທານຕໍ່ຄວາມຄົດງໍ. ໃຊ້ສໍາລັບການກໍ່ສ້າງທົ່ວໄປ, ເຮັດເຮືອ, ກໍ່າປັ່ນ, ຕູ້, ເຄື່ອງຕົບແຕ່ງ ຫຼື ເຟີນີເຈີ ແລະ ວຽກງານວິຈິດສິນ. ນໍ້າມັນທີ່ກັ່ນມາຈາກເນື້ອໄມ້ ເປັນຢາປົວກະເພາະ.
8. ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໃສ: ພົບຢູ່ໃນປ່າໄມ້ເຂດຮ້ອນ, ຕັ້ງແຕ່ລະດັບຄວາມສູງຈາກໜ້ານໍ້າທະເລ 700 ເຖິງ 2000 ມ, ເປັນຊະນິດໄມ້ທີ່ຕ້ອງການແສງສະຫວ່າງ, ແຕ່ມີຄວາມທົນທານຕໍ່ກັບຮົ່ມເວລາຍັງອ່ອນ, ມັກດິນອຸດົມສົມບູນ, ດິນຊຸ່ມຊື່ນ, ແຄມນໍ້າແຄມຊຳ, ແລະ ມີດິນຊາຍ. ມັກເກີດປົນກັບ ໄມ້ຮີ້ງຂຽວ, ໄມ້ໂລ່ງເລ່ງ, ໄມ້ກໍ່ຊະນິດຕ່າງໆ.
9. ການກະຈາຍພັນ: ພົບເຫັນໃນປະເທດ ອິນເດຍ, ມ້ຽນມ່າ, ຈີນ, ຫວຽດນາມ, ກຳພູເຈຍ, ໄທ, ມາເລເຊຍ, ອິນໂດເນເຊຍ, ຟີລິບປິນ. ສຳລັບ ສປປ ລາວ ພົບເຫັນຢູ່ ແຂວງຊຽງຂວາງ, ໄຊສົມບູນ, ຄຳມ່ວນ, ສະຫວັນນະເຂດ, ສາລະວັນ ແລະ ອັດຕະປື.
10. ສະພາບການອະນຸລັກ: ເປັນຊະນິດໄມ້ທີ່ຍັງບໍ່ໄດ້ບັນທືກໄວ້ໃນບັນຊີ 0448/ກປ ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ເປັນໄມ້ທີ່ໄກ້ຈະຖືກໄພຂົ່ມຂູ່ໃນອະນາຄົດ NT ຂອງ Red list of IUCN.
11. ໝາຍເຫດ: ໄມ້ຊະນິດນີ້ຈຳແນກໄດ້ງ່າຍ ໂດຍສັງເກດໃບ ແລະໂຄນດອກ: ໃບດ່ຽວ, ລຽງສະຫຼັບ, ຮູບຮີ ຫຼື ຮູບໃບຫອກ, ໂຄ້ງເລັກນ້ອຍ, ມີລັກສະນະເປັນໜັງ, ໂຄນດອກເພດແມ່ອອກດ່ຽວ, ອອກທາງຂ້າງ. ຖານຮອງດອກສີີແດງປົນສົ້ມ.
12. ເອກະສານອ້າງອີງ

ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, 2021. ຂໍ້ຕົກລົງ ວ່າດ້ວຍການກຳນົດບັນຊີໄມ້ I, II ແລະ III ສະບັບເລກ 0448/ກປ,

ລົງວັນທີ 6 ເມສາ 2021.

Hoang Van Sam, Khamseng Nanthavong, Keßler, P.J.A., 2004. Trees of Laos and Vietnam

https://padme.rbge.org.uk/laos/list/Podocarpaceae

https://www.google.com/search?q=podocarpus+neriifolius

https://www.iucnredlist.org/search?query= podocarpus%20neriifolius

http://www.botanyvn.com/cnt.asp?param=edir&v= podocarpus%20neriifolius